ارزيابي نشانگرهاي زيستي استرس‌هاي اكسيداتيو در ماهيان كلمه (Rutilus rutilus caspicus) در معرض قرار گرفته با غلظت هاي تحت حاد ديازينون

Assessment of oxidative stress biomarkers in Caspian roach (Rutilus rutilus caspicus) exposed to sub-lethal concentrations of diazinon

در اين مطالعه ابتدا غلظت كشنده 96 ساعته سم ديازينون براي بچه ماهيان كلمه (Rutilus rutilus caspicus) تعيين شد. براي بررسي اثرات تحت حاد ديازينون بر نشانگرهاي زيستي، ماهيان به مدت 14 روز در معرض غلظت‌هاي تحت حاد قرار گرفتند و سپس به ‌منظور بررسي سطوح اين نشانگرها پس از يك دوره بازيابي، ماهيان به مدت 10 روز در آب فاقد ديازينون قرار گرفتند. پس از 14 روز در معرض قرارگيري، ميزان فعاليت آنزيم‌هاي كبدي به‌استثناء لاكتات دهيدروژناز، در مقايسه با گروه شاهد به طور معني داري افزايش پيدا كردند (p<0.05). افزايش فعاليت در گلوتاتيون S ترانسفراز و كاتالاز وابسته به غلظت ديازينون بود به طوري كه در بالاترين غلظت، بيشترين فعالين اين آنزيم مشاهده شد (p<0.05). همچنين پس از دوره 10 روزه بازيابي، فعاليت آنزيم‌هاي كبدي در تيمارهاي در معرض قرارگرفته به سطوح اوليه خود بازگشتند، به‌طوري‌كه در تمامي آنزيم‌ها به‌استثناء سوپر اكسيد ديسموتاز، اختلاف معني داري بين گروه‌هاي در معرض قرارگرفته و شاهد وجود نداشت (p>0.05). با توجه به نتايج اين مطالعه مي‌توان گفت، ديازينون باعث فعال شدن سيستم آنتي‌اكسيداني در ماهي كلمه شد و پس از يك دوره بازيابي، شرايط سيستم اكسيداسيوني تا حد زيادي به حالت اوليه خود بازگشت. همچنين پيشنهاد مي شود كه نشانگرهاي زيستي اكسيداتيو، شاخص مناسبي براي نشان دادن وضعيت سلامت آبزيان در معرض قرارگرفته با آفت‌كش‌ها مي‌باشند.

In the present study, a 96 h LC50 of diazinon were firstly determined for Caspian roach (Rutilus rutilus caspicus) juveniles. In order to investigate sub-lethal effects of diazinon on biomarkers, the fish were exposed to its sub-lethal concentrations for 14 days. They were then exposed to water without diazinon for 10 days to evaluate the levels of thebiomarkers after recovery period. The amount of liver enzymes activity except lactate dehydrogenase significantly increased 14 days after exposure compared to control group (p<0.05). The increases in glutathione S-transferase and catalase depended on diazinon concentration, so that highest activity was observed in highest concentration (p<0.05). Liver enzymes activities were returned to their initial levels after 10 days of recovery period, so that, no significant difference was observed in enzymes activity, except superoxide dismutase, between exposed groups and control group (p>0.05). According to the results of this study it can be said that diazinon activate the antioxidant system in Caspian roach and after a recovery period antioxidant condition largely returned to its original state. Also it is suggested that oxidative biomarkers are appropriate indicator to show the health status of aquatic animals exposed to pesticides.