ديپلماسي گفتماني پيام‌هاي امام خميني(ره) و مقام معظم رهبري به كنگره حج و تأثيرات آن

Discursive Diplomacy of Imam Khomeini and the Supreme Leader’s Messages to Hajj Assembly and its effects

امام خميني(ره)، هر ساله با فرا‌رسيدن موسم حج به منظور استفاده مطلوب از اين ظرفيت عظيم، پيامي را به اين كنگره انساني- اسلامي ارسال مي‌كردند و پس از ايشان نيز مقام معظم رهبري اين رويه را دنبال كردند. اين مقاله در وهله نخست در پي استخراج ديپلماسي گفتماني امام و مقام معظم رهبري در زمينه حج به‌عنوان يكي از مهم‌ترين راهكار‌هاي صدور انقلاب و نفوذ جمهوري اسلامي در جهان است. در مرحله بعد، به دنبال يافتن تفاوت‌ها يا شباهت‌هاي ديپلماسي گفتماني امام و رهبري است و نهايتاً نگاهي خواهد داشت به تأثيرات اين ديپلماسي در عرصه‌هاي مختلف. به اين منظور كليه پيام‌هاي ارسال شده امام به كنگره حج، از زمان پيروزي انقلاب تا رحلت ايشان و همچنين پيام‌هاي رهبري به اين كنگره از سال 1369 تا 1397 به‌عنوان اصلي‌ترين و مرتبط‌ترين منابع موجود در اين خصوص با روش عملياتي تحليل گفتمان، موسوم به پدام مورد بررسي قرار گرفت. نتايج به‌دست آمده نشان مي‌دهند كه اصلي‌ترين محور‌هاي ديپلماسي گفتماني امام را توحيد، عدم جدايي دين از سياست، وحدت مسلمين، استكبار‌ستيزي، حركت‌هاي استكباري غرب، حمايت از مستضعفين و مظلومين و صدور انقلاب تشكيل مي‌دهد. مقام معظم رهبري نيز علاوه بر اين موارد، محور‌هاي كليدي ديگري نظير حمايت از فلسطين، بيداري اسلامي، مبارزه با تهاجم فرهنگي، مقاومت و پايداري، فرصت‌سازي‌هاي حج و مشكلات جهان اسلام را مطرح كرده است. در نتيجه مقام معظم رهبري ديپلماسي گفتماني امام را بسط و گسترش داده است. هر يك از موارد نامبرده شده در نفوذ آرمان‌هاي اسلامي نزد ساير ملل مؤثر بوده است.

Imam Khomeini with the coming of the hajj in order to make optimal use of this huge capacity sent a message to this human-Islamic assembly every year and after imam, the Supreme Leader continued this path. This paper primarily seeks to extract the discursive diplomacy of Imam and the Supreme Leader in Hajj as one of the most important ways of issuing the revolution and influence of the Islamic Republic in the world. Next, look for the differences or similarities between discursive diplomacy of Imam and the Supreme Leader and finally, it will look at the effects of this diplomacy in various fields. For this purpose all messages sent by Imam to the Hajj assembly, from the time of the revolution to his death, as well as the messages of the supreme leader to the assembly from 1990 to 2018 as the most relevant and main resource available in this regard were studied using the Practical Discourse Analysis Method, known as PDAM. The results showed that the main principles of the discursive diplomacy of Imam Khomeini include monotheism, the impossibility of separating religion from politics, the unity of Muslims, fighting against imperialism, Western imperialistic movements, supporting the oppressed, and spreading the revolution. Supreme Leader, in addition to these issues, raised other key issues such as supporting Palestine, Islamic awakening, fighting against cultural invasion, resistance, creating opportunities through Hajj and the problems of the Islamic world. As a result, the Supreme Leader has expanded Imam's discourse diplomacy. Each of these cases has been effective in influencing Islamic ideals with other nations.