نقد و بررسي ساختاري و محتوايي كتاب الفكوك في شرح الشكوك

فاقد عنوان و چكيده لاتين

كتاب كافيه ابن حاجب( 646 ق) در علم نحو با وجود حجم كم همواره توجه دانشمندان بسياري را به خود جلب كرده و عدۀ ز يادي به شرح و نقد آن پرداخته اند، به طو ريكه، افزون بر شرح هاي فارسي و تركي، صد و چهل و دو شرح به زبان عربي دارد. بعضي از اين شرح ها شهرت فراواني دارد و بعضي ديگر از شهرتي كه شايستۀ آن است، بهره مند نشده و گمنام باقي مانده است. از جمله شروح گمنام كافيه، كتاب شكوك علي الحاجبية از احمدبن حسن جاربردي است كه پسرش ابراهيم جاربردي در كتابي با عنوان الفكوك في شرح الشكوك به شرح آن پرداخته است. تحقيق حاضر به نقد و بررسي شيوۀ نگارش كتاب الفكوك في شرح الشكوك در بيان موضوعات مختلف نح وي، تعليلات، شواهد و موضع نويسنده در اختلافات نحوي پرداخته است. نتايج اين تحقيق نشان مي دهد جاربردي در مسائل و مباحث مختلف نحوي براي اثبات ادعاي خود و اقناع مخاطب از انواع تعليلات نحوي و منطقي استفاده كرده و آنچه را خلاف اجماع بوده، بياساس دانسته و استقراء را محكم ترين دليل نحوي برشمرده است. شارح تعليلات نحوي را در قالب استدلال منطقي بيان كرده و بيشتر از تمثيل هاي نثري بهره برده است. همچنين، وي پيرو مكتب بصره يا كوفه نبوده، بلكه نظري را برگزيده كه داراي قياس صحيح و نقل بيشتري است.