معاني نمادين پرنده و گنجشك در نمايشنامه «گنجشك گوژپشت» محمد ماغوط

فاقد عنوان و چكيده لاتين

پرنده از جمله نمادهايي است كه در ادبيات ملل مختلف جهان از جايگاه ويژه اي برخوردار است. اين نماد در آينۀ ادبيات معاصر عربي نيز متجلي است. شاعران و نويسندگان عرب، به دلايل مختلفي، از رمز به عنوان ابزاري براي انتقاد از وضعيت نابسامان جامعه بهره مي برند. يكي از نويسندگان معاصر عرب، كه آثار بسياري از خود برجاي گذاشته و در بيشتر آنها از رمز و نماد سود جسته است، محمد ماغوط است. پژوهشگر از مجراي اين پژوهش بر آن است، پس از تبيين مفهوم نماد و آشنا ساختن مخاطب با انديشه هاي اين شاعر و نويسندۀ سوري، به بررسي شرايط حاكم بر جامعۀ وي بپردازد و دليل رمزآلود بودن آثارش را كشف كند. ازاين رو، در اين پژوهش با استفاده از روش توصيفي – تحليلي به رمزگشايي يكي از نمايشنامه هاي معروف محمد ماغوط مي پردازد. گنجشك گوژپشت اثري كاملاً نمادين و مشتمل بر مضامين مختلف سياسي، اجتماعي و فرهنگي است. از مهم ترين نمادهاي اين نمايشنامه، كه نسبت به بقيۀ نمادها بسامد بيشتري دارد، پرنده و گنجشك است. اين نماد از اول تا آخر نمايشنامه حضور داشته و در معاني متفاوت و گاه متضاد به كار رفته است. از مهمترين نتايج اين پژوهش مي توان به غلبۀ معاني مثبت پرنده بر معاني منفي آن اشاره كرد.