تبيين مفهوم متناقض نما و كاركرد آن در تعابير شعري احمد مطر

Significance of Paradox in Ahmed Matar's Poetry

متناقض نما، شگردي هنريست كه به عنوان يكي از مؤلفه هاي برجسته سازي و آشنايي زدايي در متون ادبي مورد توجه ناقدان قرار گرفته است. اين فن در ادبيات جديد به عنوان يكي از مهم ترين ويژگي هاي شعر معاصر به شمار آمده و براي آن انواع، كاركردها و مقاصد خاصي در نظر گرفته شده است. اين پژوهش مي كوشد تا با تكيه بر روش توصيفي – تحليلي، ضمن تبيين مفهوم متناقض نما و مشخص كردن تفاوت آن با آيروني، كاركرد متناقض نما و انواع آن را در شعر احمد مطر نشان داده و به اين مسأله پاسخ دهد كه وي براي بيان چه اغراضي از اين شيوۀ بياني استفاده كرده است. نتيجۀ پژوهش حاكي از اين است كه متناقض نما مهم ترين ويژگي اسلوبي شعر احمد مطر به شمار ميرود كه شاعر آن را در دو گونۀ متناقض نماي تركيبي و متناقض نماي معنايي به كار برده است. اين شگرد در شعر او در جهت تبيين برخي مفاهيم سياسي، اجتماعي، آزادگي و مفاهيم ذاتي به كار گرفته شده و با استفاده از زبان تمسخر و تهكم و به شكلي طنزگونه در راستاي بيان برخي اغراض، مثل تمسخر حكام و سردمداران عرب و سرزنش جامعۀ عربي (به خاطر پذيرفتن ظلم و ستم) به كار رفته است.

Paradox is an artistic method of composition which results in literary defamiliarizations. In contemporary literature and poetry, paradox has been used extensively. After giving a working definition of paradox as a literary method of composition, the present study discusses its difference from irony in Ahmed Matar's poetry. Through its descriptive-analytic framework, the study explores why Matar has relied heavily on paradox in his poetry. After analyzing his poems, the study concludes that two types of paradoxes are used in Matar's poetry: Mixed paradox and semantic paradox. The study also observes the political and discursive reasons why Matar wished to mask his critique of Arab society – which has suffered from the tyranny of dictatorial rulers – with his humorous, derisive and paradoxical language.