تحليل اقتصادي عوامل مؤثر بر نرخ باروري در ايران (با تأكيد بر اثر فناوري اطلاعات و ارتباطات)

ECONOMIC ANALYSIS OF FACTORS AFFECTING FERTILITY IN IRAN, FOCUSING ON INFORMATION an‎d COMMUNICATION TECHNOLOGY

از منظر اقتصادي مقوله باروري با تاثير بر عرضه نيروي كار، به رشد اقتصادي مرتبط مي­ شود. ضمن اينكه باروري خود تحت تأثير عوامل اقتصادي و اجتماعي متعددي است و به دليل داشتن ماهيت انساني با تحولات جامعه در طول زمان، دچار تغييراتي مي‌گردد. ايران طي سالهاي اخير متاثر از فرايند جهاني شدن و گسترش فناوري‌هاي نوين، با دگرگوني‌هايي در ابعاد زندگي مردم به خصوص در بهبود نقش زنان مواجه بوده است. از مصاديق آن ميتوان به كاهش شكاف جنسيتي و افزايش مشاركت زنان اشاره كرد كه مي‌تواند بر نرخ باروري تأثيرگذار باشد. ارزيابي عوامل موثر بر اين موضوع (نرخ باروري) از منظر اقتصادي در دستور كار مقاله حاضر قرار دارد. بدين صورت كه در نظر است، اثر فناوري اطلاعات و ارتباطات در كنار ديگر عوامل اقتصادي اثرگذار بر نرخ باروري مورد مطالعه قرار گيرد. بدين منظور با استفاده از رويكرد داده‌هاي پانل از اطلاعات استاني كشور طي دوره 1393-1387 استفاده شده‌ است. نتايج حكايت از آن دارند كه بين نرخ باروري و مشاركت نيروي كار زنان رابطه‌اي معكوس وجود دارد و همزمان كه ديگر عوامل اقتصادي بر باروري بي‌تأثير مي‌باشند، توسعه فناوري اطلاعات و ارتباطات (بر خلاف انتظار) تأثير مثبتي بر باروري داشته‌است. بنظر مي‌رسد، در تحليل نتايج بدست آمده مي‌توان، به تأثير فناوري اطلاعات و ارتباطات در ارتقاء آگاهي‌هاي عمومي زنان و توانمندسازي ايشان جهت مشاركت در اجتماع از محل حضور و فعاليت در فضاي مجازي اشاره نمود.

From an economic point of view, fertility rate relates economic growth by affecting labor supply. While fertility is affected by different economic and social factors, and due to its human-based nature, changes with the changes of society, over time. During the process of globalization and the development of new technologies, Iran has made changes in people's lives, especially in improving women's roles, including elimination of gender gaps and increasing the women participation, that can affect fertility rates. The evaluation of the above paradigm from an economic point of view, is on the agenda of this paper. To do that, we assessed ICT impact, along with other factors, on fertility rate in Iran by using provincial data over 2008-2014 period. The results imply that, there is a reverse relationship between fertility rate and women's labor force participation, while other economic factors had no significant impact on fertility. Also the development of information and communication technology (contrary to expectations) has positive effect on fertility. It can be due to ICT capability in promoting women public awareness and empowering them from the field of activity in cyberspace and less need for physical presence, along with cultural factors.