پديد آورندگان :
تركاشوند، سينا دانشگاه خوارزمي تهران , كشاورز، سوسن دانشگاه خوارزمي تهران - دانشكده روانشناسي و علوم تربيتي - فلسفه تعليم و تربيت , ميرزامحمدي، محمدحسن دانشگاه شاهد تهران - دانشكده علوم انساني - فلسفه تعليم و تربيت
كليدواژه :
فارابي , تعليم و تربيت رسمي و عمومي , معرفت‌شناسي , الگوي نظري عدالت تربيتي
چكيده فارسي :
هدف پژوهش، ارائه الگوي نظري عدالت تربيتي براي نظام تعليم و تربيت رسمي و عمومي بر مبناي ديدگاه معرفت‌شناختي عدالت فارابي است. روش پژوهش تحليل محتواي كيفي و استنتاج(قياس عملي) است. بدين معنا كه براساس الگوي استنتاجي فرانكنا از قرار گرفتن اهداف و مباني در كنار هم اصولي استخراج شده است كه منجر به اتخاذ روش‌هاي تربيتي مي‌گردد. جامعه تحليل، مجموعه كتابها، شرح ها و مقالات پيرامون فلسفه فارابي بوده است كه به طور هدفمند بر مبناي مقولات پژوهش نمونه‌گيري و به صورت عميق مورد مطالعه قرار گرفته است و داده‌هاي حاصل به طور پيوسته همزمان با جمع آوري اطلاعات مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. يافته‌هاي حاصل حاكي از اين است كه براساس بنيان‌هاي معرفت‌شناختي فارابي، عدالت امري فطري، در راستاي رسيدن به سعادت، برگرفته از حكمت، در تلازم با عقل و تابع منافع عمومي است. منابع معرفت شامل حس، عقل و شهود است. انواع معرفت مشتمل بر معرفت فطري، شهودي، عقلاني و... است. مناط صدق معرفت عدالت، اهليّت و شايستگي است. لذا با نظر به مباني معرفت‌شناختي فوق، الگوي نظري عدالت تربيتي در قالب اهداف، اصول و روش‌هاي تربيتي قابل استخراج است. برخي از اهداف غايي و واسطي اين الگو، رسيدن به جامعه عادله، سعادتمندي همگان، فضيلت‌محوري و سنجش افراد با عدالت و نه بالعكس است، برخي از اصول اين الگو عبارتند از: توجه به استعدادها و شايستگي‌هاي فردي، تعادل قوا و دوري از افراط و تفريط، عقلانيت و آگاهي‌بخشي، محبت و دگردوستي و نداشتن نگاه سليقهاي و شخصي به عدالت است. برخي از روش‌هاي اين الگو عبارتند از: روش توزيع برابر امكانات و منابع، روش پرورش استعداد، روش بسترسازي عادلانه، روش محبت‌ورزي عادلانه و روش قانونگرايي در اجراي عدالت. همه اهداف، اصول و روش‌هاي استنتاج گرديده ناظر بر چالش‌هايي است كه در نظام تربيت رسمي و عمومي وجود دارد.
چكيده لاتين :
This study aimed to present a theoretical model of educational justice for the formal and general education system based on the epistemological principles of Farabi justice. The research method is qualitative content analysis and deduction (practical analogy). That is, based on Frankna's deductive model, some principles have been derived from the combination of goals and preliminary foundations that can lead to the adoption of educational methods. The population of analysis was the books, commentaries and articles about Farabi's philosophy. These data were sampled purposively on the basis of research categories and were studied in depth. The purposively obtained data were continuously analyzed in parallel to data accumulation. The findings suggest that based on Farabi's epistemological foundations, justice is a natural thing in the pursuit of happiness, derived from wisdom, in favor of reason, and is a function of general interest. Knowledge sources include sense, reason, and intuition. Types of knowledge include innate knowledge, intuition, rational knowledge, and so on. The areas of truth are knowledge of justice, adulthood and merit. Therefore, in view of the above epistemological foundations, the theoretical model of educational justice can be derived in terms of goals, principles and methods of education. Some of the ultimate and intermediate goals of this pattern are to reach the community of justice, general prosperity, virtue, and measuring people in terms of justice, rather than vice versa. Some of the principles of this pattern are: Attention to individual talents and competencies, balance of powers and avoiding extremes, rationality, informing, affection, and lack of personal and subjective look to justice. Some of the methods of this model are: method of equal distribution of facilities and resources, method of fostering talents, method of fair establishment of foundations, method of fair sympathy, and method of legitimacy in the implementation of justice. All the goals and inferred principles and methods take into account the challenges that exist in the formal education system.
