بررسي تاثير همزمان شوري و دما بر صفات ريخت سنجي آرتمياي دو جنسي (Artemia urmiana) و آرتمياي بكرزا (Artemia pathenogenetica) درياچه اروميه

Simultaneous effect of salinity and temprature on morphometric characters of two populations of Artemia urmiana and Artemia parthenogenetica from Urmia Lake

تنوع موجود در بين گونه ­هاي آرتميا، اهميت بررسي­ هاي ريخت ­سنجي و مشخصات قابل شمارش را بيشتر مشخص مي­ كند. با بررسي صفات ريخت­ سنجي، علاوه بر شناسايي گونه ­هاي نزديك به­ هم، مي­ توان ميزان تاثير فاكتورهاي محيطي در زيستگاه ­ها و گونه ­هاي مختلف را بررسي و فاكتور محيطي اصلي را كه تاثير بيشتري در تغييرات ريخت­ سنجي دارد، مشخص كرد. در اين مطالعه تاثير همزمان دما-شوري بر تغييرات صفات ريخت­ سنجي دو جمعيت آرتميا اورميانا و آرتمياي بكرزا مورد بررسي قرار گرفت. تخم ­گشايي سيست­ها، جداسازي لاروها، غذادهي و پرورش آن­ها به­روش استاندارد انجام گرديد. آرتمياهاي هر دو جمعيت اورميانا و بكرزا تا روز سيم در محيط­هاي پرورشي (شوري ­هاي 60، 120 و 180 گرم در ليتر و دما­هاي 15، 24 و 30 درجه سانتي­گراد) نگه داشته شدند. سپس به ­وسيله لوپ آئينه ­دار و ديجيتايزر صفات ريخت­ سنجي آنها اندازه ­گيري شدند. به ­طور كلي در اين تحقيق پانزده صفت ريخت ­سنجي در 9 تركيب دما و شوري مورد بررسي قرار گرفت. نتايج توسط آزمون آناليز واريانس، تجزيه خوشه اي و تحليل مميزي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. نتايج آناليز واريانس صفات ريخت ­سنجي مطالعه شده نشان داد كه ميانگين اكثر صفات در هر دو گونه بكرزا و اورميانا، در تيمار 60-24 بيشتر بوده است. دندروگرام حاصل از تجزيۀ خوشه ­اي بين دو گونه بكرزا و اورميانا با استفاده از صفات ريختي، اين دو جمعيت را در دو شاخه مجزا جاي داد. به ­طور كلي،آرتميا اورميانا بر اساس دما و آرتمياي بكرزا بر اساس شوري گروه ­بندي منظم ­تري را نشان دادند. بررسي صفات با استفاده از تحليل مميزي نشان داد كه در بين صفات استفاده شده در اين تحليل، به ­ترتيب نزولي صفات عرض كيسه تخمي، حداكثر فاصله بين دو چشم، طول تلسون، طول كل بدن، فاصله بند سوم تا انتهاي شكم، عرض سر، طول شاخك چپ، طول شاخك راست، عرض بند سوم شكمي، حداكثر قطر چشم چپ، تعداد تارهاي شاخه چپ فوركا، تعداد تار­هاي شاخه راست فوركا، حداكثر قطر چشم راست، طول فوركا و طول شكم، تأ­ثير بيشتري در تفكيك گروه­ها از همديگر داشتند.

The diversity among Artemia species proves the importance of morphologic and morphometeric investigations. Morphologic studies not only help in identification of close species, but also help to study the effects of environmental factors on the species and to identify the most influencing parameters on the morphologic changes. In this research investigated we investigated the simultaneous effect of salinity and temperature on morphologic changes in two populations of Artemia urmiana and Artemia parthenogenetica. The hatching of the cysts, feeding of nauplii and their culture were performed according to standard conditions. The Artemia from both populations were cultured under sailities 60, 120 and 180 g/L at 15, 24 and 30°C for a period of 30 days. Later the morpholpgic characteristics of adult Artemia were measured using a steriomicropscope equipped with drwing tube and digitizer. During this research over all 15 morphologic indices were measured at nine combinations of salinity and temperature. The results of analysis of variance showed that the average of measured parameters in both populations were higher at 24-60 treatment. Dendrogram of the cluster analysis based on morphologic characteristics seprated the two populations. In general Artemia urmiana and Artemia parthenogenetica demonstrated more regular groupings based on temperature and salinity respectively. Based on the discriminant analysis the width of uterus, maximum distance between two compound eyes, length of telson, total body length, distance of 3rd segment to end of abdomen, width of head, length of left antenna, length of right antenna, width of 3rd abdominal segment, maximum diameter of left eye, number of setae on left furca, number of setae on right furca, maximum diameter of right eye, length of furca and length of abdomen respectively showed increasing effect on separating the two population.