تعيين شاخص مطلوبيت زيستگاه سياه ماهي مركزي (Capoeta buhsei, Kessler, 1877) با استفاده از هموارسازي هسته‌اي در رودخانه جاجرود، حوضه درياچه نمك ايران

Calculating the habitat suitability index of Siahmahi (Capoeta buhsei, Kessler 1877) using the kernel smoothing in the Jajrood River, Namak basin of Iran

ماهيان در زيستگاه‌هايي رشد كرده و ادامه حيات مي‌دهند كه ويژگي‌هاي زيست ‌محيطي لازم براي زنده‌ماني آن‌ها را داشته باشد و همه نيازهاي آن‌ها را مرتفع سازد. هدف اين مطالعه محاسبه شاخص مطلوبيت زيستگاه (HSI) سياه ماهي مركزي (Capoeta buhsei) بر اساس هموارسازي هسته‌اي در رودخانه جاجرود بود. در اين مطالعه روشي براي تعيين پهناي باند مورد نياز براي هموارسازي هسته‌اي ارائه گرديد، به اين صورت كه 1000 پهناي باند از يك تا 1000 در تابع هموارسازي قرار داده شد و بهترين آنها بر اساس ريشه ميانگين مربع خطا انتخاب شد. 9 فاكتور محيطي pH، دما، EC، TDS، DO، عمق، عرض رود، سرعت جريان آب و قطر سنگ بستر آب اندازه ­گيري شدند. منحني هاي SI برازش داده شدند. چهار روش محاسبه HSI شامل حسابي، هندسي، مينيمم و ماكزيمم مورد بررسي قرار گرفت. اولويت انتخاب زيستگاه براي سياه ماهي مركزي در رودخانه جاجرود مناطقي با سرعت بالاي آب، با عمق و عرض زياد، دماي پايين‌تر و بستر با قطر سنگ‌بستر بزرگ‌تر بود. براساس نتايج ايستگاه اول (بالادست شهر جاجرود) با شاخص مطلوبيت زيستگاه 0/796 داراي بالاترين مقدار شاخص مطلوبيت زيستگاه براي سياه ماهي مركزي و مناسب‌ترين محل براي اين‌گونه در رودخانه جاجرود بود.

Fishes grow and survive in the habitats that have environmental essentials for living to fulfill their needs. The present study aimed to calculate habitat suitability index of Capoeta buhsei using the kernel smoothing in the Jajrood River. A method was provided to calculate the bandwidth needed for the kernel smoothing, i.e. 1000 band width (0-1000) were separately examined and the one with the lowest root mean square error was selected as the best. Nine environmental factors were measured: pH, temperature, EC, TDS, DO, depth, width of the river, water current velocity, and diameter of the substrate stones. The suitability curves were fitted. Four methods of calculating HSI were examined: arithmetic and geometric mean, maximum and minimum methods. This species preferred the habitats with fast water current, deep and wide areas of the river with low temperature having large stones. The first station (upstream) with a habitat suitability index of 0.796 was the most suitable living place for Capoeta buhsei in the Jajrood River.