ارزيابي تأثير سطوح مختلف كم‌آبياري و خشكي موضعي ريشه بر عملكرد و بهره‌وري مصرف آب ذرت دانه‌اي در منطقه حاجي‌آباد

Evaluating the Effect of Different Levels of Deficit Irrigation and Partial Root-Zone Drying on the Yield and Water Productivity of Maize in Hajiabad

با افزايش روزافزون جمعيت، بهره‌برداري بهينه از منابع آب ضروري است. اين تحقيق به‌منظور ارزيابي تأثير سطوح مختلف آبياري بر عملكرد، اجزاي عملكرد و بهره‌وري مصرف آب ذرت دانه‌اي با استفاده از سامانه آبياري قطره‌اي (تيپ) يك و دو رديفه، انجام شد. طرح به‌صورت كرت‌هاي خرد شده، در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال 1391 در حاجي‌آباد استان هرمزگان اجرا گرديد. سه سطح آبياري (100، 80 و 60 درصد نياز آبي) به‌عنوان عامل اصلي، دو الگوي كارگزاري لوله‌هاي آبده (معمولي و يك در ميان ثابت) به‌عنوان عامل فرعي تيمارهاي طرح را تشكيل دادند. نتايج نشان داد: آبياري با 80 درصد نياز آبي، نسبت به آبياري كامل، باعث افزايش 1/4 درصدي عملكرد، 1/8 درصدي وزن هزار دانه، 8/7 درصدي تعداد دانه در رديف و 13 درصدي تعداد رديف دانه در بلال گرديد. عليرغم برتري عملكرد در الگوي كارگزاري لوله‌هاي آبده به‌صورت معمولي (10055/56 كيلوگرم در هكتار) بر كارگزاري لوله‌هاي آبده به‌صورت يك در ميان (9366/67 كيلوگرم در هكتار)؛ بهره‌وري مصرف آب در كارگزاري لوله‌هاي آبده به‌صورت يك در ميان بيشتر بود (1/169 كيلوگرم در مترمكعب آب). بنابراين خشكي موضعي ريشه با آبياري به مقدار 80 درصد نياز آبي گياه براي ذرت در منطقه توصيه مي‌شود.

With the increase of population, the optimal use of water resources is necessary. This study was carried out to evaluate the impact of different levels of irrigation on the yield, yield components and water productivity of corn using single and double row drip irrigation systems (Tubes type). . The experiment was conducted in a split plot design based on the randomized complete block design (RCBD) with three replications in 2012 in Hajiabad, Hormozgan Province. The treatments were comprised of three levels of irrigation as the main plot (100, 80 and 60% water requirement) and two patterns of irrigating water pipe installation (normal and every other row) as a sub-plot of the design. The results showed that irrigating with the 80 percent water requirement, in comparison with full irrigation, increased the total yield by 1.4%, the seed weight by 1.8%, the number of seeds per row by 8.7%, and the number of seed row per maize by 13%. In spite of yield superiority in the pattern of normally irrigating water pipe installation (10055.56 kg ha-1), against every other row installation (9366.67 kg ha-1), water productivity was more in every other row installation (1.089 kg m- 3). Therefore, partial root-zone drying was recommended by the irrigation of the 80% plant water requirement for the maize in the region.