بررسي پراكنش علف هاي هرز مزارع گندم ديم شهرستان ايلام

Assessing weeds distribution in rainfed wheat farms of Ilam

به منظور مقايسه فلور علفهاي هرز مزارع گندم ديم شهرستان ايلام، مطالعه­اي در سال زراعي 94-1393 در اين شهرستان انجام شد. نمونه­برداري علفهاي هرز در سطح 50 هكتار از مزارع گندم شهرستان ايلام در مرحله پنجه­زني گندم انجام گرفت. پس از پايش مزارع گندم، در شرايط عدم كنترل، 51 گونه علف­هرز و در شرايط كنترل، 27 گونه علف­هرز مشاهده شد كه علفهاي هرز باريك برگ نسبت به پهن‌برگ­ها از فراواني بيشتري در سطح اين مزارع برخوردار بودند. در شرايط عدم كنترل، يولاف وحشي زمستانه (Avena ludoviciana) با فراواني 5/38 و جو دره (Hordeum spontaneum) با فراواني 5/30 درصد مهمترين علفهاي هرز باريك­برگ و خاكشير تلخ (Sisymbrium irio) با فراواني 37، خارلته (Cirsium arvense) با فراواني 33 درصد مهمترين علفهاي هرز پهن­برگ مزراع گندم ديم شهرستان ايلام بودند. در شرايط كنترل علف­هاي هرز نيز، گياه يولاف وحشي زمستانه با 21 درصد بالاترين ميزان فراواني را دارا بود. نتايج بررسي نشان داد كه استفاده از علفكش­ها، تنوع شانون و ميزان غناي گونه­اي علف­هاي­هرز را كاهش داده و از طرفي شاخص غالبيت سيمپسون را افزايش داد. در شرايط عدم­كنترل مزارع محدوده شهر ايلام داراي بالاترين شاخص تنوع شانون-وينر (52/2) و منطقه ريكا پايين­ترين ميزان شاخص تنوع شانون-وينر (82/1) را نسبت به ساير نقاط مورد پايش دارا بودند. در شرايط كنترل نيز شاخص تنوع شانون-­وينر در مناطق مختلف نزديك به هم بوده و بالاترين ميزان آن 22/1 بدست آمد. مناطقي كه داراي شاخص تنوع بالاتري بودند، از شاخص غناي گونه بيشتر و غالبيت كمتري برخوردار بودند.

In order to compare the weed flora and determine the abundance and distribution of weed species in dryland wheat fields, a study was conducted in Ilam province in the spring of 2014. Sampling weeds in wheat farms of 50 ha at the tillering stage of wheat was done. After monitoring the wheat fields of Ilam, 51 weed species were observed in no control conditions and 27 weed species in control conditions, which the results showed that narrow leaves were more abundant compared to the broad-leaved weeds in the studied fields. Winter wild oat with frequency 38.5 and wild barley with frequency 30.5 were most important of narrow leave weed, and London rocket with frequency 37 and Canada thistle with frequency 33 were most important of broad leave weeds in wheat farms of Ilam. Also the species of bermudagrass, shortspike canarygrass, annual bluegrass, cypress spurge With C4 photosynthetic pathway and the remaining monitored plants have been C3 photosynthetic pathway. Finally, it was observed that the Ilam farms have been highest diversity index of Shannon-Wiener (2.52) and Rika had the lowest rate Shannon-Wiener diversity index (1.81). In control conditions, areas with higher diversity index had most uniformity and species richness index. The areas with higher diversity index had a higher species abundance and richness.