تاثير آبياري تكميلي و نانو اكسيد آهن بر شاخص‌هاي رشدي، جذب تابش و عملكرد گندم تحت شرايط ديم

Effects of supplementary irrigation and nano iron oxide on growth indices, radiation absorption and yield of wheat under rainfed condition

ساز وكارهاي متعددي به منظور كاهش اثرات محدوديت آبي ايجاد شده تحت شرايط ديم در رشد گياهان توسعه يافته‌اند و استفاده از آبياري تكميلي و نانواكسيد آهن نقش مهمي را در بهبود عملكرد ايفا مي‌نمايند. به‌منظور بررسي تاثير آبياري تكميلي و نانواكسيد آهن بر شاخص­هاي رشدي، جذب تابش و عملكرد گندم در شرايط ديم، آزمايش فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي اردبيل در سال 1395 اجرا شد. فاكتورهاي مورد بررسي شامل سه سطح آبياري شامل عدم آبياري يا كشت ديم، آبياري تكميلي در مرحله غلاف رفتن (بر مبناي كد 45 از تقسيم بندي BBCH)، آبياري تكميلي در مرحله سنبله­دهي (بر مبناي كد 61 از تقسيم بندي BBCH) و محلول­پاشي نانواكسيد آهن در چهار سطح (عدم كاربرد نانواكسيد آهن به عنوان شاهد و محلول­پاشي 3/0، 6/0 و 9/0 گرم در ليتر نانواكسيد آهن) بودند. نتايج نشان داد كه كاربرد 9/0 گرم بر ليتر نانواكسيد آهن و آبياري تكميلي در مرحله غلاف رفتن موجب حداكثر شاخص سطح برگ، درصد نور جذب شده، سرعت فتوسنتز خالص، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبي و ماده خشك كل نسبت به عدم محلول­پاشي تحت شرايط ديم گرديد. همچنين محلول­پاشي 9/0 گرم بر ليتر نانواكسيد آهن و آبياري تكميلي در مرحله غلاف رفتن، موجب افزايش 43/38 درصدي عملكرد دانه نسبت به عدم محلول­پاشي تحت شرايط ديم گرديد.در مجموع چنين نتيجه‌گيري شد كه كاربرد آبياري تكميلي و نانواكسيد آهن مي­تواند به ­عنوان يك فاكتور مديريتي مناسب براي افزايش عملكرد دانه گندم در شرايط محدوديت آبي باشند.

Several strategies have been developed in order to decrease water limitation effects under rain fed condition on plant growth. Among them, use of supplementary irrigation and nano iron oxide play a very important role on yield improvement. So, in order to study the effects of supplementary irrigation and nano iron oxide on growth indices, radiation absorption and yield of wheat under rain fed condition, a factorial experiment was conducted based on randomized complete block design with three replications in Agricultural Research Station of Ardabil in 2016. Factors of experiment were included irrigation in three levels (no irrigation as rain fed, supplementary irrigation at heading stage or according with 45 BBCH code, supplementary irrigation at booting stage or according with 61 BBCH code), foliar application of nano iron oxide in four levels (without nano iron oxide as control, foliar application of 0.3, 0.6 and 0.9 g L-1). The results showed that 0.9 g L-1 nano iron oxide application and supplementary irrigation at booting stage was caused the maximum of leaf area index, percentage of light absorbed, net assimilation rate, crop growth rate, relative growth rate and total dry matter compared to non-application of nano iron oxide under rain fed condition. Also, foliar application of 0.9 g L-1 nano iron oxide and supplementary irrigation at booting stage increased grain yield by 38.43% compared to no application of nano iron oxide under rain fed condition. Generally, it seems that application of supplementary irrigation and nano iron oxide can be considered as appropriate management factors for increasing grain yield under water limitation conditions.