تعيين وضعيت و تغييرات شاخص فصلي بارش در بخش مركزي استان اردبيل

بارش مهم‌ترين سنجه‌ي اقليمي، بويژه در مناطق خشك بوده، و وضعيت آن حاصل برهم‌كنش عوامل فيزيكي و تغييرات مكاني‌زماني است و از تغيير اقليم متأثر مي‌گردد. فصلي‌بودن نحوه‌ي توزيع بارندگي در ماه‌هاي سال را مشخص مي‌كند، و به‌عبارتي تغييرات فصلي وضعيت بارش را ارزيابي مي‌كند. بررسي حاضر براي تعيين وضعيت و تغييرات شاخص فصلي با استفاده از شاخص فصلي‌بودن و روند تغييرات آن در بخش مركزي استان اردبيل انجام شده است. از داده‌هاي بارندگي 24 ايستگاه‌ باران‌سنجي در دوره‌ي آماري 1368 تا 1391 (23ساله) استفاده شد. تغييرات زماني‌مكاني با استفاده از دو نمايه‌ي بارش، يعني شاخص فصلي بارش و ضريب تغييرات برآورد شدند. روند شاخص فصلي با آزمون منكندال تعيين شد. نتايج نشان دادند كه بيش‌ترين ضريب تغييرات در ايستگاه لاي و اردبيل به‌‌ترتيب با 65 و 63%، و كم‌ترين ضريب تغييرات در ايستگاه شمشيرخاني با 36% بود. براساس نتايج شاخص فصلي بارش، بخش عمده‌ي منطقه در دو وضعيت عمدتاً فصلي با يك فصل خشك كوتاه (0.2 تا 0.3)، و يكنواخت با يك فصل مرطوب و دامنه‌ي عددي بيشينه‌ي 0.6 بودند. نتايج روند با استفاده از آزمون من–كندال نشان دادند كه فقط در برخي از اين ايستگاه‌ها روند ازنظر آماري معني‌دار بوده‌است. ارزيابي ضريب تغييرات بارش نشان داد كه يكنواختي بارش در ماه‌هاي مختلف در اين ايستگاه‌ها كاهش يافته‌است. افزايش ضريب تغييرات بارش و شاخص فصلي بارش بيانگر تغيير وضعيت آن و افزايش محتمل شدت خشك‌سالي در منطقه است.