كاربرد GIS در تعيين مناطق مستعد فرسايش خندقي با روش فرايند تحليل شبكه

فرسايش خندقي از انواع فرسايش آبي است كه رخ‌داد و گسترش آن موجب هدررفتن خاك حاصل‌خيز كشاورزي، تخليه‌ي رطوبت خاك و آب زيرزميني مي‌‌‌‌شود. اهداف پژوهش حاضر بررسي فرسايش خندقي و تعيين مناطق حساس از لحاظ توان فرسايش خندقي در حوضه‌‌‌‌ي سرخ‌آباد است. ابتدا لايه‌‌‌‌هاي اطلاعاتي مانند شيب‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌ كاربري،‌‌‌‌‌‌‌‌ فاصله از گسل‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌ جهت شيب‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌ فاصله از آبراهه‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌ فاصله از جاده‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌ سنگ‌‌‌‌شناسي‌‌‌‌‌‌‌‌، بارش و ارتفاع از سطح دريا با استفاده از نرم‌افزار Arc GIS تهيه، طبقه‌بندي و وزن‌دهي شدند. در واكاوي داده‌ها و مدل‌سازي، روش فرايند تحليل شبكه (ANP) به كار گرفته شد. در روش ANP براي طراحي ساختار شبكه‌‌‌‌اي بين معيارها از روش DEMATEL استفاده شد. اعتبارسنجي نقشه‌‌‌‌ي‌‌‌‌ فرسايش خندقي با نمودار ROC و معيار ارزيابي سطح زيرمنحني (AUC) انجام گرفت. نتايج نشان دادند كه معيارهاي فاصله از جاده‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌ سنگ‌‌‌‌شناسي‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌ كاربري زمين و بارش، مهم‌ترين  عامل‌هاي تأثيرگذار بر فرسايش خندقي هستند. نتايج اعتبارسنجي نقشه‌‌‌‌ي‌‌‌‌ پهنه‌بندي فرسايش خندقي نشان دادند كه با مقدار سطح زيرمنحني معادل 0.684، مدل عمل‌كرد متوسطي براي تعيين مناطق مستعد به فرسايش خندقي در حوضه‌ي مطالعه‌شده دارد. تعيين مناطق مستعد فرسايش خندقي با استفاده از روش شبكه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ي عصبي مصنوعي و مقايسه‌‌‌‌‌‌‌‌ي آن با روش فرايند تحليل شبكه پيشنهاد مي‌شود.