شناسايي و كمي‌سازي سهم منابع رسوب‌هاي ساحلي براي مهاركردن فرسايش بادي در آبخيز جگين، استان هرمزگان

هدف از اين پژوهش، شناسايي و كمي‌سازي سهم منابع تپه هاي ماسه‌يي ساحلي در خروجي آبخيز جگين، شرق جاسك، در استان هرمزگان با استفاده از روش انگشت نگاري رسوب است. بيست نمونه ي رسوب از رسوب‌هاي ساحلي و 62 نمونه از منابع بالقوه ي رسوب‌هاي ساحلي در بالادست برداشت شد و 49 عنصر ژئوشيميايي به‌عنوان ردياب در نمونه هاي منبع و رسوب با ICPOES اندازه گيري شد. سپس، يك فرآيند آماري سه مرحله يي شامل آزمون دامنه، كروسكال واليس و تحليل تشخيص گام‌به‌گام براي انتخاب كردن ردياب هاي بهينه در تفكيك منابع رسوب به‌كارگرفته شد. هفت عنصر Cu، Th، Be، Al، La، Mg و Fe ردياب بهينه شناخته شد. ميانگين سهم محاسبه‌شده با مدل تركيبي براي چهار منبع شامل رسوب‌هاي دوره ي كواترنر، دور اليگوسنميوسن، ميوسن و پالئوسن به‌ترتيب 5، 5، 10 و 80% محاسبه شد. بنابراين، براي مهار كردن فرسايش بادي در بيابان هاي ساحلي به ويژه منطقه‌ي مكران، توجه به آبخيزهاي مشرف بالادست ساحل ضروري است و بايد محل‌هاي مولد رسوب را در اين مناطق شناسايي و تثبيت كرد. به‌طوركلي در اين پژوهش، رسوب‌هاي پالئوسن (شامل ماسه سنگ چندآميزه‌يي، سيلت سنگ، گل‌سنگ و مقدار كمي جوش‌سنگ) منبع غالب براي 16 نمونه ي رسوب شناسايي شد. بنابراين فعاليت هاي مديريتي براي مهار كردن فرسايش آبي در بالادست و كاهش اثرهاي فرسايش بادي در پايين دست بايد در اين منبع متمركز شود.