اسنادي از وضعيت ايرانيان در قفقاز و عملكرد نمايندگي‌هاي ايران طي سال‌هاي 1329-1323 قمري

گزارش‌ها و مكاتبات نمايندگي هاي سياسي و كنسولي ايران در خارج از كشور به سبب رسمي بودن از منابع مهم بررسي سير تحولات سياسي و اجتماعي ايران در قرن گذشته محسوب مي‌شوند. با توجه به پيوستگي و تأثير منطقه قفقاز بر اين تحولات، كسب آگاهي از اوضاع ايرانيان مقيم و همچنين تحليل و ارزيابي نزديك به واقعيت، مجموعه‌اي از اسناد نمايندگي‌هاي سياسي و كنسولي ايران در قفقاز طي سال‌هاي 1329 ـ 1323 ق. مورد ارزيابي قرار گرفته‌اند. در مقاله حاضر تلاش شده است تا ضمن بررسي اوضاع زندگي ايرانيان مهاجر در قفقاز، تعداد افراد، شرايط كار و معيشت و مشكلات آنها پس از برقراري رژيم قضاوت كنسولي (كاپيتولاسيون) با روسيه، نحوه عملكرد مأمورين و نمايندگي‌هاي ايران در حفظ و صيانت از حقوق اتباع ايراني در آن منطقه و نقش اين نمايندگي‌ها در حفظ ميراث و ارزش‌‌هاي فرهنگ ايراني ـ اسلامي با تكيه بر اسناد و مكاتبات موجود در آرشيو وزارت امور خارجه به شيوه توصيفي و سندشناختي بررسي شوند.