تعيين سطح آلودگي ناشي از فلسات سنگين در آب و رسوبات رودخانه بهمن شير

اين تحقيق در سال 1393 باهدف تعيين و مقايسه ميزان فلزات سنگين جيوه، كادميوم، سرب، كبالت و واناديوم در آب و رسوبات 5 ايستگاه رودخانه بهمن‌شير در ماه‌هاي مياني دو فصل تابستان و زمستان انجام شد. اين رودخانه منطقه‌اي مصبي بوده كه تابع نوسانات جذر و مدي است و به همين دليل از ارزش شيلاتي و اكولوژيك بالايي برخوردار است، همچنين مهم‌ترين منبع تأمين آب شرب آبادان و خرمشهر مي‌باشد. تحقيقات صورت گرفته نشان داده كه اين اكوسيستم ازنظر ميزان فلزات سنگين در معرض خطر است. سنجش فلزات سنگين به روش جذب اتمي و با كمك دستگاه Perkin Elmer 4100 انجام شد. تجزيه‌وتحليل داده‌ها به كمك نرم‌افزار SPSS هفده انجام شد و ميانگين تيمارها به كمك آناليز واريانس يك‌طرفه (ANOVA One-way) با يكديگر مقايسه شدند. نتايج نشان داد بالاترين ميانگين ميزان كادميوم، سرب و كبالت در آب در ايستگاه 5 و جيوه و واناديوم به ترتيب در ايستگاه‌هاي 1 و 4 در فصل تابستان به دست آمد. بالاترين ميزان جيوه، كادميوم، سرب و كبالت در رسوبات رودخانه در ايستگاه 1 و واناديوم در ايستگاه 2 در فصل تابستان تعيين شد. مقايسه مقادير به‌دست‌آمده با استانداردها بيانگر بالاتر بودن اين فلزات نسبت به استانداردها بوده همچنين نتايج به‌دست‌آمده نشان داد كه در آب رودخانه همچنين رسوبات ميزان جيوه، سرب، كبالت و واناديوم در فصل تابستان بالاتر از زمستان بود. دليل افزايش بيشتر اين فلزات در تابستان وجود مقدار كم آب نسبت به زمستان به دليل تبخير زياد و كاهش دبي و همچنين افزايش فعاليت بسياري از واحدهاي صنعتي ازجمله پتروشيمي در اين فصل مي­باشد كه باعث افزايش بار آلودگي در رودخانه مي‌باشد. ازجمله مواردي كه باعث آلودگي در اين رودخانه مي‌شود را مي‌توان به دلايلي همچون انتقال آب از سرشاخه‌هاي كارون، برگشت زهاب‌هاي كشاورزي و صنعتي و مصارف شهري را بيان كرد. تخليه‌هاي ناگهاني در طول سال از سوي صنايع بالادست و افزايش ميزان استفاده از كودهاي شيميايي و مزارع پرورش ماهي غيرمجاز نيز از عوامل آلودگي مقطعي رودخانه كارون مي‌باشد كه درنهايت وارد رودخانه بهمن‌شير مي‌گردند.