بررسي سازگاري و شاخص هاي تحمل تنش خشكي در ژنوتي پهاي پيشرفته گندم نان

تنش خشكي يكي از عوامل مهم محدود كننده توليد محصولات كشاورزي در مناطق خشك و نيمه خشك مي باشد. به منظور بررسي پايداري عملكرد دانه و شاخ صهاي تحمل تنش خشكي در گندم، 20 ژنوتيپ اميدبخش گندم در سه سال زراعي از 1391 تا 1394 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي عراقي محله گرگان در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار كشت شدند. ژنوتيپ هاي مورد نظر در دو سال اول فقط در شرايط آبياري معمول ولي در سال سوم آزمايش در دو شرايط آبياري معمول و قطع آبياري پس از گلدهي بررسي شدند. هشت ميانگين ،(GMP) ميانگين هندسي توليد ،(TOL) تحمل ،(SSI) شاخص تحمل تنش شامل شاخص حساسيت به تنش خشكي مورد (Pi) و شاخص اندازه برتري (YI) شاخص عملكرد ،(YSI) شاخص پايداري عملكرد ،(STI) شاخص تحمل خشكي ،(MP) حسابي محاسبه قرار گرفتند. تجزيه واريانس مركب بر روي عملكرد دانه براي اثر سال و ژنوتيپ اختلاف معن يدار در سطح احتمال يك درصد را سال از نظر آماري معني دار نبود. تنش خشكي موجب كاهش معني دار عملكرد دانه در ژنوتيپ هاي مورد × نشان داد ولي اثر متقابل ژنوتي پ 4 و 14 در ،17 ، بررسي شد، به طوريكه بيشترين كاهش عملكرد دانه مربوط به ژنوتيپ شماره 6 با 70 درصد بود. ژنوتيپ هاي شماره 8 شرايط تنش خشكي به ترتيب بيشترين عملكرد دانه را دارا بودند. با توجه به مقايسه ميانگين ژنوتيپ ها در تجزيه واريانس مركب، لاين شماره 14 با متوسط عملكرد سه ساله 6773 كيلوگرم در هكتار در شرايط آبياري معمول و بر اساس شاخ صهاي تنش خشكي ژنوتيپ هاي شماره 8 و 17 در شرايط تنش خشكي توصيه مي گردد.