طراحي نوعي سيستم هوشمند براي كشف تقلب حاصل از حركت القايي در معاملات بازار قراردادهاي آتي سكۀ بورس كالاي ايران مبتني بر شبكۀ بيزي

در بازار سهام، برخي سوداگران به‎منظور كسب منفعت بيشتر سعي مي‏كنند به‌وسيلۀ سفارش‎هاي صوري، سبب تأثير هدفمند بر نوسان قيمت‏ها شوند و از وضعيت پيش‌آمده در قيمت‏ها سوءاستفاده كنند كه به اين عمل، حركت القايي گفته مي‏شود. به‎دليل جمعيت آماري زياد مشتريان، امكان نظارت چشمي يا نظارت سيستمي‏ از طريق روش‏هاي سنتي براي كشف حركت القايي وجود ندارد. پژوهش حاضر به‌دنبال ارائۀ سيستمي براي پيشگيري از وقوع حركت القايي در معاملات بازار قرارداد‏هاي آتي سكۀ بورس كالاي ايران مبتني بر مدل‌سازي طبقه‏بند بيزي است. سيستم ارائه‌شده ضمن برخورداري از پيچيدگي زمانيِ چند‌جمله‏اي، به‌دليل لحاظ‌كردن وابستگي‏هاي مهم ميان ويژگي‏هاي مختلف داده، دقت زيادي ‌دارد. برچسب‏گذاري اوليۀ داده‏ها با استفاده از خوشه‏بندي كا‌ ـ ميانگين انجام گرفته است و آزمون مدل، تشابه 55/94 درصدي را ميان نتيجۀ روش بيزي پيشنهادي و داده‌هاي برچسب‏گذاري‌شده نشان مي‏دهد. استفاده از سيستم نوين ارائه‌شده به شناسايي افراد فريبكار در معاملات بازار از افراد سالم كمك به‌سزايي مي‏كند.