پديد آورندگان :
شيوخي سوغانلو، سعيد دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - دانشكده مهندسي زراعي - گروه مهندسي آب , گلشن، سحر دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - دانشكده مهندسي زراعي - گروه مهندسي آب , خوش روش، مجتبي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - دانشكده مهندسي زراعي - گروه مهندسي آب
كليدواژه :
انرژي گرمايي , دماي روزانه , ميانگين دماي سالانه , سري هاي زماني
چكيده فارسي :
ثرات ناشي از تغيير اقليم ميتواند با انتشار از سطح زمين به سوي ژرفاي خاك، رژيم گرمايي خاك را تحت تأثير قرار دهد. از طرفي، انرژي گرمايي نهفته در خاك، نقش بسيار مهمي را در تغييرات دماي خاك ايفا مي‌كند. از اين‌رو، در اين پژوهش بهمنظور تشخيص روند تغييرات دماي ژرفاهاي خاك، از داده‌هاي اندازهگيري شده روزانه دماي هوا در ارتفاع دو متري (اسكرين) در طول سال‌هاي 2014-1951 ميلادي و دماي روزانه ژرفاهاي خاك (5، 10، 20، 30، 50 و 100 سانتيمتري)، براي ساعت‌هاي 3، 9 و 15 در طول دوره آماري سال‌هاي 2014-1992 در ايستگاه هواشناسي شاهرود استفاده شد. براي تشخيص روند در سري‌هاي زماني ماهانه، فصلي و سالانه دماي ژرفاهاي خاك، روش‌هاي پارامتري (تحليل رگرسيوني و پيرسون) و ناپارامتري (من- كندال و اسپيرمن) به‌كار برده شد. بر اساس نتايج، آزمون تعيين روند نشانگر افزايش دماي خاك در تمامي ماه‌ها به‌جز ژانويه، فوريه و مارس بود. دماي خاك در فصل‌هاي بهار، تابستان و پاييز افزايش يافته است (P ≤ 0/05). در ادامه نيز تعيين روند سالانه دماي خاك نشان داد كه به غير از روش پارامتري ضريب همبستگي پيرسون، دماي خاك در تمامي ژرفاها داراي روند افزايشي بود (P ≤ 0/05). بر پايه اين يافته‌ها، ميتوان اين‌گونه اظهار داشت كه در طول دوره بررسي، دماي ژرفاهاي خاك طي سال‌هاي اخير افزايش يافته است.
چكيده لاتين :
The effects of climate change can be released from the surface to the soil depth, thereby affecting soil thermal regime. Thermal energy in the soil plays a very important role in causing climate changes. In this study, for the assessment and detection of the climate changes, soil depths temperature, the measured data related to the daily air temperature at a height of 2 meters (screen) during the years (1951-2014), and the soil depths daily temperature (5-10-20-30-50 to 100 cm), for 3, 9 and 15 hours, were obtained during a period (1992-2014) in Shahrud station. The climate change detection was employed to compare the treatment mean. As well, for detection of trends related to the annual, seasonal and monthly time series and their relation to the soil depths temperature, parametric methods (regression analysis and Pearson) and nonparametric (Mann-Kendall, Spearman) were applied. The results showed that the soil temperature was increased in all months except January, February and March. Also, in the seasonal time series, the soil depths temperature was increased in all seasons except winter. In fact, based on the results, the soil temperature in spring, summer and autumn was increased. Detection trends of the annual soil depths temperature showed that, except for the Pearson correlation coefficient method, soil temperature was increased at all soil depths.
