نگرش عارفانه احمد غزالي و استحاله عشق عُذري ليلي و مجنون

انديشمندان حوزه عرفان ايراني همواره نظرات گوناگوني را در باب مفهوم عشق ابراز داشته‌اند كه بيانگر اهميت مقام عشق در تعاليم و آموزه‌هاي انديشه ديني ايراني است. احمد غزالي (520-452 ه.ق) با خلق آثار عرفاني خويش، تحولاتي چشمگيري در باب سرشت عشق پديد آورده است و در سوانح العشاق كه نخسين اثر وي در ساحت عشق و به زبان فارسي است، تعابير و تفسيرهاي بديعي از حكايت دلدادگي ليلي و مجنون ارائه نموده است. از آنجايي كه داستان عشق ليلي و مجنون ريشه در عشق عُذري ادب عرب دارد، اين مقاله با روش توصيفي ـ تحليلي، با هدف شناخت مراحل استحاله عشق عُذري ليلي و مجنون در نگرش احمد غزالي شكل گرفته و تلاش شده به اين پرسش پاسخ دهد، در يك مطالعه تطبيقي، وجوه افتراق و اشتراك ميان عشق ليلي و مجنون در نگرش احمد غزالي با عشق عُذري عرب چگونه تفسير مي‌شوند؟ بر اساس نتايج بدست آمده، عشق عفيفانه، ناسوتي، دردآور، كُشنده و بي‌فرجام عُذري با مباني نظري ناب عاشقانه و عارفانه احمد غزالي مبتني بر اتحاد رابطه عاشق و معشوق با عشق؛ به عشقي پسنديده، لاهوتي، خوشايند و اميدبخش استحاله يافته و عاملي مهم براي استكمال وجودي انسان مي‌شود.