تبيين و آزمون مدل چهارعاملي ريسك-بازده در شرايط رونق و ركود بازار به شواهدي از بورس اوراق بهادار تهران

مدل سنتي CAPM رابطه مستقيم و غيرشرطي بتا (Beta) و بازده مورد انتظار سرمايه گذاران را در يك بازار رو به رونق (up ward) را نشان مي دهد به عبارتي وقتي نرخ بازده بازار (Rm) از نرخ بهره بدون ريسك (Rf) بيشتر شود اين مدل به خوبي رابطه بين ريسك و بازده را نشان مي دهد اما در شرايطي كه بازار رو به ركود است (Downward) اين مدل توانايي نشان دادن رابطه بين ريسك و بازده را ندارد. تحقيقات انجام شده نشان مي دهد كه در بورس اوراق بهاردار تهران رابطه شرطي بين بتا و بازده وجود دارد اما تحقيقات جامعي كه نشان دهد كه در شرايط رو به رشد شدت اين رابطه شرطي چگونه است در مقايسه با شرايط ركود بورس وجود ندارد به عبارت ديگر رابطه مقطعي (crosssection) بين ريسك (بتا) و بازده مشروط به جهت حركت بازار است سهامي كه بتاي بالاتري دارند در بازارهاي مثبت و سهامي كه بتاهاي پائين تر برخوردارند در بازارهاي منفي عملكرد مناسب تري خواهند داشت. بنظر مي رسد علاوه بر تاثير متغيرهاي جهت بازار و اندازه، بايستي متغيرهاي ديگري من جمله تاثير  ، بتا همچنين عامل مومنتوم همزمان مورد آزمون قرار گيرد چراكه بنظر مي رسد اضافه كردن عامل مومنتوم به مدل سه عامله فاما فرنچ، قدرت پيش بيني مدل سه عامله سنتي فاما فرنچ (1992) را افزايش مي دهد. تحقيق حاضر سعي دارد با استفاده از مدل چهار متغيره Fama-french (1993) تاثير اين عوامل   ، وعامل شتاب(مومنتوم) در شرايط رو به رونق و رو به ركود بورس مورد بررسي قرار دهد.