بررسي و تحليل فقهي بورس‌بازي مبتني بر دستكاري قيمت در بازار اوراق بهادار

سفته‌بازي (بورس‌بازي) فعاليتي است كه طي آن يك معامله‌گر با خريد و فروش دارايي (كالا، ارز، اوراق بهادار و ...) در افق زماني كوتاه‌مدت، به دنبال كسب سود سريع ناشي از تغييرات و نوسانات قيمتي دارايي است. در طول تاريخ بازارهاي مالي هميشه سردرگمي و دوگانگي در برخورد با مفهوم بورس بازي وجود داشته است. از يك سو، بورس‌بازان را مقصران اصلي ايجاد حباب‌هاي سفته‌بازانه و نوسانات قيمتي شديد در بازارهاي مالي و غير مالي مي‌دانند و از سوي ديگر نقش بورس‌بازان را بخاطر افزايش نقدشوندگي، كارايي و ظرفيت تحمل ريسك در بازار، مفيد و ضروري مي‌دانند. بورس‌بازان با توجه به اين‌كه به دنبال كسب سود سريع ناشي از تغييرات و نوسانات مقطعي قيمت دارايي در افق زماني كوتاه‌مدت هستند، اغلب متهم به دستكاري قيمت‌ها به روش‌هاي فريبنده و گمراه‌كننده هستند. اين پژوهش به دنبال پاسخ به اين سؤال است كه حكم فقهي بورس‌بازي همراه با روش‌هاي مختلف دستكاري بازار چيست؟ اين پژ.هش به روش اجتهاد چند سطحي در صدد است تا ضمن تبيين مفهوم بورس‌بازي، دستكاري قيمت و مصاديق مختلف آن، به تحليل و تطبيق روش‌هاي مختلف دستكاري با موازين و قواعد فقهي بپردازد. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد اگر بورس‌بازي همراه با دستكاري قيمت‌ها به روش‌هاي فريبنده و گمراه‌كننده باشد از نظر شرعي محل اشكال است. در اين پژوهش، ضوابط مختلف فقهي شامل ممنوعيت تدليس، غرور، نجش، غبن، ضرر و ضرار، تباني و معامله صوري با روش‌هاي مختلف دستكاري تطبيق داده شده و حكم فقهي هر يك تبيين گرديد.ه است.