بررسي روند تغييرات تجمع ماده خشك در اندام هاي مختلف چهار رقم گلرنگ

Investigation of dry matter changes in different organs of four safflower cultivars

هدف از اين مطالعه كمي كردن روند تغييرات ماده خشك در اندام هاي مختلف گياه گلرنگ بود. بدين منظور يك آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در 4 تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه وليعصر (عج) رفسنجان در سال 1391 انجام شد. فاكتورهاي آزمايش شامل تاريخ كاشت ( 16 فروردين، 6 و 27 ارديبهشت) و ارقام (ژنوتيپ 411 ، سينا، محل ياصفهان و صفه) بودند. نتايج نشان داد مدل نمايي خطي بريده بهترين توصيف را از روند تغييرات تجمع ماده خشك در برابر روز پس از كاشت نشان داد. بيشترين تجمع ماده خشك در تاريخ كاشت اول به دست آمد. بهترين توصيف روند تغييرات تجمع ماده خشك برگ و ساقه توسط مدل بت ا به دست آمدند. با تاخير در كاشت حداكثر تجمع وزن خشك برگ و ساقه و نيز زمان رسيدن به حداكثر سرعت رشد هر يك از آن ها كاهش يافت. در تاريخ كاشت اول و دوم رقم محلي اصفهان از لحاظ وزن خشك برگ و ساقه نسبت به ساير ارقام برتري نسبي داشتند. در حالي كه در تاريخ كاشت سوم اختلاف معني داري بين ارقام از اين لحاظ وجود نداشت. روند تغييرات تجمع ماده خشك دانه با مدل لجستي ك به خوبي توصيف گرديد. تجمع ماده خشك دانه در تاريخ كاشت اول و دوم بيشتر و سپس در تاريخ كاشت سوم به شدت كاهش يافت. در تاريخ كاشت اول و سوم حداكثر تجمع ماده خشك دانه در بين ارقام مختلف اختلاف معني داري نداشت. در تاريخ كاشت دوم كمترين تجمع ماده خشك در دانه مربوط به رقم 411 بود.

The aim of this study was to quantify the dry matter production in different organs in safflower. For this purpose, a factorial experiment was conducted based on completely randomized block design with four replicates in Research Farm of Vali-e-Asr University in 2012. Factors were included sowing dates (4 April, 25 April and 16 May) and cultivars (411, Sina, Local Isfahan and Sofeh). Results showed that linear exponential model best described the trend of dry matter production versus days after planting. Maximum dry matter accumulation was obtained in the first planting date and decreased with a delay in planting. With delay in planting, maximum stem dry mater accumulation and time to maximum stem growth rate were decreased. In the first and second planting dates, stem dry matter was high for local Isfahan cultivar. While there was no a significant difference among cultivars in the third planting date. The trend of grain dry mater accumulation was described the best with logistical models. Grain dry matter accumulation had high in the first and second planting date and then strongly reduced in the third planting date. In the first and second planting dates, maximum grain dry matter had not significantly different among different cultivars. In the second planting date minimum grain dry mater accumulation was obtained from 411 cultivars.