طراحي و بررسي فقهي اوراق جعاله جهت تأمين مالي طرح‌هاي زيرساختي حمل‌ونقل جاده‌اي در ايران

در حال حاضر نياز كشور به ايجاد و توسعه زيرساخت‌ها بالا است و توانايي مالي دولت پاسخگوي اين نياز نيست. از طرفي به‌دليل عدم‌تطابق سررسيد منابع كوتاه‌مدت بانكي و مصارف بلندمدت پروژه‌هاي كلان، تأمين مالي بلندمدت از طريق سيستم بانكي راهكار مناسبي نمي‌باشد. از اين‌رو استفاده از ظرفيت بازار سرمايه از طريق انتشار اوراق بهادار اسلامي (صكوك) مي‌تواند گزينه مناسبي براي اين منظور باشد. هدف پژوهش حاضر، طراحي و بررسي فقهي اوراق جعاله براي تأمين مالي طرح‌هاي زيرساختي حمل‌ونقل جاده‌اي در بازار سرمايه ايران مي‌باشد. در مقاله حاضر با بهره‌گيري از روش پژوهش دلفي يا نظرسنجي از خبرگان، ابعاد فقهي اوراق جعاله براي تأمين مالي طرح‌هاي زيرساختي حمل‌ونقل جاده‌اي بررسي شده و دو مدل عملياتي براي اوراق جعاله تأمين مالي پروژه در قبال مبلغ معيّن؛ قابل استفاده براي قراردادهاي ساخت، انتقال، پرداخت اجاره به سرمايه‌گذار (BTL)، و تأمين مالي پروژه در قبال حق بهره‌برداري براي زمان معيّن؛ قابل استفاده براي قراردادهاي ساخت، بهره‌برداري و انتقال (BOT) ارائه شده است.