نقش‌نماي گفتماني آره/بلهنه در زبان فارسي

مقاله حاضر به واكاوي نقشنماي گفتماني آرهنه در زبان فارسي مي‌پردازد. براي نيل به اين هدف از 180 فايل از مكالمات تلفني پيكرۀ بي‌جن‌خان بهمراه مكالمات دوستانه و مصاحبه‌هاي راديويي و تلوزيوني استفاده مي‌شود. نقش‌نماي گفتماني آرهنه براساس الگوي سه‌گانه تراگوت (1982) مورد بررسي قرار مي‌گيرد. دركاركرد گزاره‌اي آرهنه نقش توافق و يا مخالفت، و در كاركرد متني نقش انسجام كلام، و نهايتا در كاركرد (بينا)فردي (بياني يا ذهنيتي) نقش‌هاي كاربردشناختي از قبيل طفره‌رفتن و حفظ شأن مخاطب را ايفا مي‌كند. البته در اغلب رخدادهاي آرهنه كاركرد سه‌گانۀ مذكور توأما قابل مشاهده است. در همين راستا، مي‌توان استدلال كرد ظهور و بروز چنين كاركردهايي تا حد زيادي با روند دستوري‌شدگي و يا طيف‌هاي تغيير معنايي مطابقت دارد. ادعاي ديگر اين اين است كه وجود ويژگي‌هاي گزاره‌اي نقش‌نماي آرهنه نشان مي‌دهد كه قبل از دستوري‌شدگي اين عبارت، فرايند عضوگيري آن از حوزۀ دستور جمله براي حوزۀ دستور معترضه گزيده است.