شكلهاي شيميايي و روابط كميت-شدت (Q/I) پتاسيم در اراضي تحت كشت پسته مناطق رفسنجان و انار

Chemical Forms and Quantity-Intensity Relationships of Potassium in Rafsanjan and Anar Lands under Pistachio Trees

پارامترهاي كميت-شدت اطلاعات مفيدي را در ارتباط با قابليت استفاده پتاسيم فراهم ميكنند. اطلاعات مربوط به روابط كميت-شدت در خاكهاي تحت كشت پسته مناطق رفسنجان و انار موجود نيست. لذا اين مطالعه به منظور بررسي وضعيت و شكلهاي شيميايي پتاسيم با استفاده از عصارهگيرهاي رايج و همچنين مطالعه روابط كميت–شدت در اراضي مذكور انجام گرديد. براي اين منظور در 20 نمونه خاك از مناطق رفسنجان، انار، نوق و كبوترخان پتاسيم خاك توسط عصارهگيرهاي استاتآمونيم يك مولار، استاتسديم يك مولار، كلريدكلسيم 0/01 مولار، اسيدنيتريك 0/1 مولار، كلريدسديم دو مولار، آب و اسيدنيتريك يك مولار جوشان استخراج شد و شكلهاي شيميايي و همبستگي اين عصارهگيرها با غلطت پتاسيم برگ تعيين شد. نتايج نشان داد كه ميزان پتاسيم محلول در اين خاكها بين 33/9 تا 193/6، پتاسيم تبادلي بين 71/8 تا 683/6 و پتاسيم غيرتبادلي بين 250/1 تا 1112/6 ميليگرم در كيلوگرم خاك ميباشد. عصارهگيرهاي مورد بررسي همبستگي معنيداري با غلظت پتاسيم برگ درختان پسته نشان ندادند. مطالعه كانيشناسي نشان داد كه كانيهاي غالب در اين منطقه مونتمويلونيت، ايليت، كلريت، كائولينيت و پاليگورسكايت ميباشند. مطالعه روابط كميت-شدت نشان داد كه دامنه مقادير پارامترهاي پتانسيل بافري (PBC) در اين خاكها از 30/7 تا 78/8، دامنه نسبت فعاليت تعادلي ARke 0/002 تا 0/022 و پتاسيم به سهولت قابل تبادل (ΔK) از 0/088 تا 1/66 ميباشد. پارامتر ΔK همبستگي معنيداري با شكلهاي محلول، تبادلي و غيرتبادلي و پارامتر ARke همبستگي معنيداري با شكلهاي محلول و تبادلي نشان دادند اما پارامتر PBC با شكلهاي شيميايي پتاسيم و ويژگيهاي خاك همبستگي معنيداري نشان نداد.

Quantity-intensity parameters provide practical information about potassium availability. Limited information about quantity-intensity relationships in Rafsanjan and Anar regions under pistachio orchards is available. So that this research was conducted to study the status and chemical forms of potassium using common extractants and also study the quantity-intensity relationships. For this purpose in 20 soil samples that were taken from Rafsanjan, Anar, Nough and Kabootarkhan, soil potassium was extracted using ammonium acetate, sodium acetate, 0.01M calcium chloride, 0.1 M nitric acid, 2M sodium chloride, water and boiling nitric acid extractants and chemical forms of potassium and their correlation with leaf potassium concentration were determined. Results showed that amount of soluble potassium in these soils is between 33.9-193.6, exchangeable potassium was in the range of 71.8-683.6 and nonexchangeable potassium was in the range of 250.1-1112.6 mg kg-1. None of these extractants had significant correlation with leaf potassium concentration of pistachio trees. Mineralogical analysis indicated that montmorilonite, illite, chlorite, kaolinite and paligorskite are dominant minerals in this region. Quantity-intensity relationships revealed that the potential buffering capacity (PBC) is in the range of 30.685-78.758, the rang of activity ratio in equilibrium (ARke) is 0.002-0.022 and the readily exchangeable potassium (DK) is in the range of 0.0885-1.66 in studied soils. DK parameter showed a significant correlation with soluble, exchangeable and nonexchangeable forms of potassium. ARke parameterwas correlated with soluble and exchangeable forms significantly but PBC parameter had no correlation with chemical forms of potassium and soil characteristics.