بررسي مقابله‌اي بروز پديده مك‌‌گرك در آزمودني‌هاي فارسي و كردي كرمانشاهي‌زبان

توهم دركي مك گرك، پديده اي است كه طي آن فرد به منظور درك بهتر گفتار، اطلاعات هر دو حوزه شنوايي و بينايي را با يكديگر تلفيق مي كند. بارزترين نمونه اي كه در توضيح اين پديده ارائه مي گردد، تلفيق هجاي ديداري / ɑɡ/ با هجاي شنيداري /bɑ/ بوده كه منجر به درك هجايي مابين اين دو هجا گرديده و افراد هجاي /dɑ/ را به‌عنوان پاسخ برمي گزينند. با وجود اين‌كه اين پديده به‌عنوان پديده‌اي همگاني در نظر گرفته نمي‌شود، اما توسط بيشتر افراد مورد آزمايش، تجربه شده‌ و در زبان‌هاي بسياري مورد مطالعه قرار گرفته‌است. پژوهش حاضر نخستين پژوهشي است كه به بررسي ميزان رخداد تأثير مك‌گرك در زبان‌هاي فارسي و كردي كرمانشاهي پرداخته ‌است. پرسش اصلي مقاله اين است كه آيا ميزان بروز اين پديده در زبان‌هاي فارسي و كردي كرمانشاهي معني‌دار مي‌باشد؛ همچنين ميزان تأثير عامل جنسيت بر رخداد اين پديده چگونه است؟ 121 محرك شنيداري ديداري به 120 نفر از آزمودني‌ها (60 آزمودني فارسي‌زبان و 60 آزمودني كرد‌زبان) ارائه شد. نتايج، نشان از وقوع اين پديده در هر دو زبان دارد، با اين تفاوت كه وقوع اين پديده در زبان كردي نسبت به زبان فارسي معنادار مي‌باشد. در زبان فارسي هنگامي‌كه يك هجاي شنيداري دولبي و يك هجاي ديداري نرمكامي با يكديگر تركيب مي‌شوند، بيشترين ميزان همسان‌سازي اطلاعات ديداري و شنيداري صورت مي‌پذيرد. اين در حالي است كه در زبان كردي تركيب يك هجاي شنيداري نرمكامي و يك هجاي ديداري كامي منجر به رخداد بيشترين پاسخ تلفيقي شده ‌است. تأثير جنسيت (جنسيت ارائه‌دهنده و آزمودني) نيز در اين پژوهش مورد واكاوي قرار گرفته است. نتايج، نشان‌دهنده تأثير معنادار جنسيت ارائه‌دهنده زن بر بروز اين پديده دارد.