بررسي‌زمينه‌سازي نمود و صيغه فعل در گفتمان روايي كودكان فارسي زبان

زبان‌ها از ابزارهاي زباني مختلفي براي سازمان‌دهي جريان اطلاعات گفتمان استفاده مي‌كنند. يكي از اين ابزارها، زمينه‌سازي اطلاعات است كه از طريق آن روايت‌گر اطلاعات اصلي و فرعي را در روايت مشخص مي‌كند. اطلاعات اصلي كه پايه روايت را تشكيل مي‌دهند پيش‌زمينه، اما اطلاعات فرعي كه وقايع حاشيه‌اي روايت را نشان مي‌دهند، پس‌زمينه اند. چنين سازمان‌دهي باعث پيوستگي بيشتر ميان پاره‌گفتارهاي گفتمان و همچنين انتقال موثرتر اطلاعات مي‌شود. هدف اين پژوهش بررسي و تحليل چگونگي تحقق زمينه‌سازي در قالب پيش‌زمينه‌سازي و پس‌زمينه‌سازي در گفتمان‌روايي كودكان‌فارسي‌زبان براساس ابزار زباني نمود (كامل/ناقص) و صيغه فعل (معلوم/مجهول) و همچنين تاثير سن بر به‌كارگيري اين ابزارها است. داده‌هاي پژوهش شامل روايت‌هاي گفتاري توليدشده توسط كودكان 7، 9، 11 ساله و يك گروه كنترل بزرگسالان 30 ساله دختر بودند، كه با استفاده از دو داستان تصويري (Hickmann, 2004) مورد آزمون قرار گرفتند. نتايج نشان داد رابطه معناداري بين ميزان به‌كارگيري نمود كامل و ناقص و سن  كودكان مورد آزمون وجود داشت، به اين ترتيب كه با افزايش سن به‌كارگيري نمود كامل در پيش‌زمينه كاهش و به‌كارگيري نمود ناقص افزايش يافت. برعكس، در بزرگسالان به‌كارگيري نمود كامل در پيش‌زمينه افزايش اما نمود ناقص كاهش يافت. در پس‌زمينه نيز اين رابطه به‌همين ترتيب مشاهده گرديد. بعلاوه، به‌كارگيري صيغه معلوم فعل در روايت‌ها نسبت به به‌كارگيري صيغه مجهول فعل غالب‌تر بود و رابطه معناداري بين به‌كارگيري صيغه مجهول فعل در پيش‌زمينه و پس‌زمينه و سن آزمودني ها مشاهده نگرديد.