مؤلفه‌هاي گفتماني، نشانه ـ معنايي و متني دخيل در شكل‌گيري هويت روايي ادبي (مطالعه موردي داستان‌هاي كوتاه گلي ترقي)

اغلب تعاريف مفهوم هويت به حس تعلق به گروه‌هاي اجتماعياشاره دارند. در اين ميان متخصصان جامعه‌شناسي از يك سو و زبان‌شناسي و تحليل گفتمان از سوي ديگر، هريك مي‌كوشند تعريفي جامع از اين مفهوم به‌دست دهند . به‌زعم دسته اول، هويت بخشي از «خود ـ مفهوم» فرد است كه برخاسته از دانش و آگاهي او از عضويت در گروه اجتماعي است ؛ حال آنكه زبان‌شناسان و تحليلگران گفتمان، ازقبيل كروسكريتي،  هويت را برساخته نقش زبان در فرايند توليدات زباني و روايي مي‌دانند. به عبارت ديگر، هويت برساختي است زبان‌شناختي ـ گفتماني از عضويت در يك يا چند گروه از اجتماع  كه زبان و گفتمان در شكل‌گيري آن داراي نقش محوري است. با لحاظ اين پيش‌زمينه نظري ، پژوهش حاضر برآن است تا با روشي توصيفي ـ تحليلي و پيشنهاد الگوهاي حاصل از پژوهش، چگونگي شكل‌گيري هويت روايي در گفتمان مهاجرت، ظهور «خود» و «ديگري» را نه به‌مثابه عناصر ثابت و ازپيش‌تعيين‌شده و پايدار، بلكه به‌منزله عناصري سيال و پويا كه در بطن فرايند گفتمان و كنش روايت در عمل شكل ‌گرفته است، در آثار گلي ترقي، نويسنده معاصر ايراني، واكاوي كند. پيكره پژوهش شامل دو مجموعه‌داستان كوتاه با عنوان دو دنيا و خاطره‌هاي پراكنده است. پرسش‌‌هاي پژوهش نيز از اين قرارند: مؤلفه‌هاي گفتماني و سازوكارهاي نشانه ـ معنايي دخيل در شكل‌گيري هويت روايي كدام‌اند؟ اين سازوكارها در چه سطوحي قابل تحليل‌اند؟ نتايج نشان مي‌دهند سوگيري و بازنمايي اجتماعي، مقوله‌بندي و عامليت به‌مثابه مؤلفه‌هاي گفتماني و در لايه‌هاي نشانه‌ ـ معنايي و متني  قابل بررسي است.