معرّفي نسخِ خطي شرح ملا حامد بيساراني بر مثنوي معنوي و بررسي محتوايي و سبكي آن

مثنوي معنوي، اثرِ جاودانه مولانا جلال الدّين محمّد بلخي، از زمانِ تصنيف تا كنون همواره مورد توجّه و تحقيق و تدقيقِ عارفان و دانشوران و اديبان بوده است و چون كتابي ديرياب است، ناگزير دانشوران و عارفان و اديبان، هريك فراخورِ حال خويش و در حدّ توان، به شرحِ غوامض آن پرداخته اند تا راهروان، بيشتر و بهتر، از اين خو انِ گسترده آسماني بهره‌ور گردند. يكي از كساني كه به اين كار همّت گماشته است علامه ملا حامد كاتبِ بيساراني، عالم، عارف و شاعر قرن سيزدهم هجري است. ملا حامد شايد تنها كسي است كه مثنوي را دو بار شرح كرده است. بيساراني، فقيه و متكلّم بوده و بر علوم اسلامي و آثارِ عارفان تسلط داشته و افزون بر اينها خود سالها مشغول سلوك بوده و بدين سبب شرح وي حائز اهميت است. از وي علاوه بر شرح مثنوي آثار ارزشمند ديگري به يادگار مانده. از شرحِ نخست بيساراني بر مثنوي تنها يك نسخه موجود است اما از شرح دوم، نسخ متعددي وجود دارد. اين مقاله به معرّفي بيساراني و چهار نسخه از شرح دوم او بر مثنوي و بررسي سبكي و محتوايي آن ميپردازد.