بررسي سرعتِ روايت در حكايت‌هاي گلستان سعدي بر اساس نظريّۀ ژنت

حكايت هاي گلستان سعدي، از جملۀ موفّق ترين حكايات ادبيّات كهن فارسي هستند. در اين پژوهش كه با هدف نماياندن يكي از ارزش هاي گلستان سعدي صورت پذيرفته، مسئلۀ «سرعتِ روايت» به عنوان عاملي مؤثّر در شهرت و ماندگاري حكايت هاي اين اثر مورد بررسي قرار گرفته است. بررسي سرعت روايت براي آن است كه نشان داده شود در يك اثر ادبي، كنش ها و رويدادها در طول چه مدّتي از زمان رخ داده و در سنجشِ هر يك از برهه‌هاي زماني چه حجمي از كتاب به آنها اختصاص يافته است؛ لذا، بدين منظور حكايت هاي گلستان بر اساس نظريّۀ روايت شناسي «ژرار ژنت»، به شيوه توصيفي ـ تحليلي، بررسي گرديد و به عوامل افزاينده وكاهش دهنده سرعت روايي در مباحثي نظير گزينش و حذف، زمان‌پريشي، بسامد، توصيف، گفت‌وگو، افزودن اپيزود، نظريّه‌پردازي نويسنده، بيان عمل ذهني، نماياندن زمان خيالي و زمان رواني ـ عاطفي، حديث نفس و نقل قول پرداخته شد. نتيجۀ اين بررسي نشان از آن دارد كه سرعتِ روايت در حكايت هاي گلستان سعدي «كُند» است. با توجّه به حجم اين حكايت ها، استفاده حداكثري از عوامل كاهنده سرعت در آنها به عنوان يك حُسن به شمار مي آيد و باعث شهرت و ماندگاري بيش از پيش اين اثر ادبي شده است.