كوتاه شدگي واكه در كردي مياني: تحليلي براساس اصول واج شناسي بهينگي

در پژوهش توصيفي-تحليلي پيش رو، پژوهش گران در چارچوب اصول و روش هاي نظريۀ واج شناسي بهينگي به فرايند كوتاه شدگي واكه در گويش كُردي مياني پرداخته اند. بررسي داده ها بيان گر آن است كه گويشوران كُردي مياني اين فرايند را، در پيوند با غلت سازي، درواقع به منزله راهكاري براي رفع التقاي دو واكه به كار مي برند. به اين صورت كه واكه هاي كشيدۀ پايان واژه كه داراي دو جايگاه زمان‌مند و دومورايي هستند، هنگامي كه پيش از پسوندهايي قرار گيرند كه با يك واكه شروع شده اند، كوتاه مي شوند و يك مورايشان آزاد مي گردد و در فرايند غلت سازي، به يك غلت تعلّق مي گيرد كه جايگاه آغازۀ هجاي بعدي را پر مي كند؛ بنابراين، فرايند يادشده با هدف حفظ جايگاه هاي زمان مند صورت مي گيرد. اين امر مي تواند به اين معني باشد كه در كُردي سوراني، همخوان‌هاي آغازۀ هجا مورايي هستند؛ همچنين، پس از تعيين محدوديت هاي دخيل در صورت گرفتن اين فرايند و مشخّص‌نمودن سلسله مراتب آن ها، تحليل بهينگي داده ها نشان داد كه در كُردي مياني، فرايند غلت سازي ازطريق كوتاه شدگي واكه هاي كشيده، نسبت به فرايندهاي ديگري كه به طور معمول براي رفع التقاي واكه ها در پيش گرفته مي شود مانند درج غلت، حذف يكي از واكه ها، ادغام دو واكه، مركّب سازي واكه اي و... هزينۀ كمتري دربر دارد.