بررسي نشانه‌شناختي تصاوير كتب كودكان بر اساس رويكرد نشانه‌شناسي اجتماعي: مطالعۀ موردي كتاب فارسي پايۀ اول دبستان

از ديدگاه هليدي (1994)، زبان انسان داراي سه نقش اصلي بازنمودي، بينافردي و متني است كه هر يك به‌ترتيب توسط ساخت گذرايي، ساخت وجهي و ساخت موضوعي تحقق مي‌يابند. در سال‌هاي اخير، بر اساس اين فرض كه تصاوير نيز نوعي گفتمان به شمار مي‌‌‌روند، كرس و ون‌ليوون به موازات سه فرانقش بالا، فرانقش‌هاي بازنمودي، تعاملي و تركيبي را براي مطالعۀ تصاوير مطرح ساخته‌اند كه توجه بسياري از محققين را به خود جلب نموده است. هدف اين مطالعه بررسي 20 تصوير از كتاب فارسي پايۀ اول دبستان بر اساس چارچوب ارائه‎شده توسط كرس و ون‌ليوون (1996) است. نتايجِ تحليل سه نقش بازنمودي، تعاملي و تركيبي بيانگر آن است كه تصاوير اين كتاب برآنند تا الگوهاي مسلط فرهنگ ملي را به مخاطبان كودك خود ارائه و تفهيم نمايند. تصاوير غالباً انسان‎هاي عادي و زندگي روزمره و سنتي ايراني را به نمايش مي‌گذارند و به لحاظ جنسيتي نيز مردان بيش از زنان بازنمود يافته‌اند. از مجموع 20 تصوير تحليل‎شده، موضوع اصلي 19 تصوير انسان بوده‌ و تنها يك تصوير به موضوع حيوانات پرداخته است. بنابراين، مي‌توان نتيجه گرفت كه اين تصاوير، تصويري نسبتاً واقعي از زندگي مخاطبان منعكس مي‌كنند. جايي كه افراد، كنش‌ها و روابط اجتماعي آنها نقش و جايگاه مركزي دارند.