جلوه‌هاي هنجارگريزي رئاليسم ايراني در شعر دورۀ پهلوي دوم

برجسته شدن شعر يك دوره و رسيدن به سبك و زباني نو، به هنجارگريزي و كنارگذاشتن فرم، زبان، موضوع وتصويرهاي سنّتي و رايج غيركارآمد نياز دارد كه اين روند در شعر دورۀ پهلوي دوم به‌خاطر عوامل گوناگون، مخصوصاً نياز جامعۀ ايران، انجام شد. نويسندگان در  اين مقاله با بررسي شعر اين دوره در چهار موضوع اجتماعي، سياسي، چريكي و مذهبي، به پژوهش جلوه و گسترش رئاليسم ايراني توجّه كرده، شاهدهايي از شاعران اين دوران كه با هنجارگريزي، شعرشان برجسته شده است، ارائه كرده‌اند. همچنين با توضيح و تحليل اشعار شاعران، مهم‌ترين عناصر آن را با مثال‌هايي بيان كرده، به اين نتيجه دست يافتند كه هنجارگريزي موضوعي و ديگر اشكال هنجارگريزي، باعث برجستگي شعر اين دوره و جلوه و گسترش رئاليسم ايراني شد كه داراي مفاهيمي متفاوت و برجسته‌تر از ديگر رئاليسم‌ها و هويتي تازه براي جامعۀ ايراني و شعر فارسي است. رئاليسمي كه علاوه بر داشتن نشانه‌هاي ديگر، داراي نشانه‌هاي ديني و مذهبي است كه در زندگي مردم ايران به‌عنوان واقعيتي بزرگ تأثير  فراواني دارند و جلوۀ آن در شعر فارسي، باعث برجستگي آن شده است.