پديد آورندگان :
رسولي صدقياني، حسن دانشگاه اروميه - دانشكده كشاورزي - گروه علوم خاك , كريمي، حسن دانشگاه اروميه - دانشكده كشاورزي - گروه علوم خاك , اشرفي سعيدلو، ساناز دانشگاه اروميه - دانشكده كشاورزي - گروه علوم خاك , خداورديلو، حبيب دانشگاه اروميه - دانشكده كشاورزي - گروه علوم خاك
كليدواژه :
آلودگي خاك , سرب , استخراج سبز , اسيد هيوميك , تجمع زيستي
چكيده فارسي :
با توجه به اثرات نامطلوب سرب بر ويژگي‌هاي خاك و سلامت انسان، بررسي روش‌هاي اصلاح و پاك‌سازي اين آلاينده ضروري به‌نظر مي‌رسد. به منظور ارزيابي تأثير اسيد هيوميك در اصلاح خاك‌هاي آلوده به سرب، در حضور گياه افسنتين، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي در سه تكرار انجام گرفت. فاكتورهاي آزمايش شامل غلظت‌هاي مختلف سرب (منبع نمك نيترات سرب به شكل جامد) (0، 250، 500 و 1000 ميليگرم بر كيلوگرم خاك) و سطوح متفاوت اسيد هيوميك (0، 100 و 200 ميليگرم بر كيلوگرم خاك) بودند. در پايان دوره رشد برخي از خصوصيات خاك و گياه اندازه‌گيري شدند. بر اساس نتايج به‌دست آمده، با افزايش غلظت سرب در خاك، مقدار تنفس پايه خاك، كربن زيستتوده ميكروبي خاك، وزن خشك ريشه و شاخسار، محتواي نسبي آب برگ و غلظت آهن و روي در شاخسار كاهش يافت. به‌طوري‌كه ميانگين تنفس پايه خاك و كربن زيستتوده ميكروبي خاك در تيمار 1000 Pb به‌ترتيب 60 و 51/1 درصد نسبت به تيمار 0Pb كمتر بود. مقدار تجمع سرب در ريشه و شاخسار به‌دنبال افزايش غلظت اين عنصر در خاك به‌طور معنيدار افزايش يافت. به گونه‌اي كه بيشترين غلظت سرب شاخسار (37/10 ميليگرم بر كيلوگرم) و ريشه (38/1 ميليگرم بر كيلوگرم) در تيمار 1000Pb مشاهده شد. همچنين نتايج حاكي از تأثير مثبت اسيد هيوميك بر غلظت آهن، روي و سرب شاخسار بود، به‌نحوي‌كه غلظت اين عناصر در 200HA به‌ترتيب 1/25، 1/64و 1/66 برابر در مقايسه با 0HA افزايش نشان دادند. مقدار پرولين برگ بر اثر افزايش غلظت سرب در خاك به‌طور معنيدار افزايش يافت، ليكن كاربرد 200 ميليگرم بر كيلوگرم اسيد هيوميك، منجر به كاهش 54/5 درصدي مقدار پرولين نسبت به تيمار شاهد شد. به‌طوركلي تأثير اسيد هيوميك بر افزايش جذب سرب توسط گياه و بهبود خواص بيولوژيك خاك و افزايش فراهمي و حلاليت سرب، نشان‌دهنده توانايي بالاي آن در ارتقاي كارايي پالايش سبز است. همچنين با توجه به نتايج به‌دست آمده در اين مطالعه، افسنتين، گياهي غيرانباشتگر بوده لذا نميتوان از اين گياه براي اهداف گياه‌پالايي استفاده كرد.
چكيده لاتين :
Because of the undesirable effects of lead on soil properties and human health, evaluation of its remediation methods
seems to be essential. In order to evaluate the effect of humic acid (HA) on the decontamination of lead (Pb) spikedsoils
in the presence of wormwood plant (Artemicia absantium), an experiment was carried out in a completely
randomized block design with three replications. Experiment factors including different concentrations of Pb
(Pb(NO3)2 in the solid form) (0, 250, 500 and 1000 mg kg-1) and levels of HA (0, 100 and 200 mg kg-1) were
considered. At the end of the growing period of plants, some soil and plant properties were measured. According to the
results, BR, MBC, root and shoot dry weights, RWC and Fe and Zn concentrations in the shoot were decreased by
increasing the soil Pb concentration. So, the mean values of BR and MBC in Pb1000 treatment was 60 and 51.1 percent
lower than those of Pb0, respectively. Pb accumulation in the root and shoot was enhanced as a result of the increase in
the soil Pb concentration. The maximum Pb concentration of shoot (37.10 mg kg-1) and root (38.1 mg kg-1) was seen in
the Pb1000 treatment. Also, the results suggested that humic acid had a positive effect on the shoot of Fe, Zn and Pb
concentrations. So, the concentration of these elements in HA200 treatment showed an increase 1.25, 1.64 and 1.66 times
more than that of HA0, respectively. Leaf proline amount was increased significantly by elevating the soil Pb
concentration; however, application of 200 mg kg-1 humic acid decreased leaf proline by 54.5 percent, as compared to
the control (HA0). Therefore, humic acid effect on increasing the plant Pb uptake, improving soil biological properties,
and increasing availability and dissolution of Pb showed its ability in promoting the phytoremediation efficiency.
According to the obtained results of this study, woodwarm plant (Artemicia absantium) is a non-accumulator that could
not be used for phytoremediation purposes.
