تأثير اضافه برداشت آب از منابع آب زيرزميني بر رفاه كشاورزان در دشت ملاير

The Effect of Excessive Water Extraction from Groundwater Resources on the Welfare of Farmers in the Malayer Plain

در سال­‌هاي اخير به‌­دليل برداشت بي­رويه منابع آب زيرزميني در دشت ملاير، سطح آب به شدت كاهش يافته و منابع آب زير­زميني به‌عنوان مهم‌ترين منبع تأمين­ كننده آب مورد نياز بخش كشاورزي و شرب شهري با خطر جدي تخليه روبه‌رو شده است. در اين راستا هدف اين پژوهش تحليل رفاه كشاورزان در اثر بهره‌­برداري بيش از حد مجاز از منابع آب زيرزميني است. ضمناً با در نظر گرفتن اين مسئله كه مزارع با ساير مزارع كشاورزي اطراف خود از نظر منابع آب زيرزميني ارتباط دارد، در اين تحقيق تلاش شد به اين سؤال پاسخ داده شود كه عامل مجاورت تا چه حد رفاه كشاورزان را تحت تأثير قرار مي­ دهد. لذا استفاده از رهيافت اقتصادسنجي فضايي در اين زمينه مي­ تواند مفيد باشد. براي اين منظور با تشكيل تابع رفاه اجتماعي، اثر تغيير در سطح آب زيرزميني بر ميزان رفاه اجتماعي توليدكنندگان بررسي شده است. اطلاعات لازم از طريق تكميل 119 پرسشنامه در سال زراعي 1396 جمع­ آوري شده است. آماره I موران نشان مي‌دهد كه كاربرد رگرسيون فضايي نتايج بهتري را نسبت به روش كلاسيك دارا است. نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد كه كاهش رفاه ناشي از افت سطح آب‌هاي زيرزميني چشمگير بوده و ادامه روند برداشت از اين منبع، كاهش دسترسي به آب و در نتيجه كاهش توليد را به‌دنبال خواهد داشت. ميزان تغيير رفاه به‌ازاي تغيير هر متر كاهش سطح آب زيرزميني در كشت گندم و سيب‌زميني به‌ترتيب برابر 6983 و 7634 ميليون ريال است

In recent years, with the excessive use of underground water resources in the Malayer Plain, the water level has dropped sharply and underground water resources, which serve as the main source of water supply for the agricultural sector and drinking, the city is facing a serious risk. Because of the relevance of each of the fields with other agricultural fields around, this study was done to show the potential effect of this problem on the welfare. So, in this study, the special econometric method was employed. The purpose of this study was to analyze the welfare of farmers and how it is affected by the exploitation of underground water resources. For this purpose, by using social welfare function, the effect of change in the value of groundwater level of social welfare producers was addressed. The necessary information was collected from 119 questionnaires carried out in 2015 .Moran's I statistics showed that the results of special regression method were better than those of Ols. The results of this study indicates a decline in the welfare loss of groundwater level and the continuation of the harvest of underground water resources would lead to a reduction in access to water and reduced production. The rate of change in return for the welfare of the reduction of every meter of underground water level to cultivate wheat and potatoes was 6983 and 7634 million Rials, respectively.