مقايسه اسيدهاي آلي با وزن مولكولي كم در توصيف آزاد شدن روي در تعدادي از خاك‌هاي آلوده

Comparison of Low Molecular Weight Organic Acids in the Zn Release of Some Contaminated Soils

سرعت انتقال فلز از فاز جامد به محلول خاك، يك عامل مهم كنترل كننده غلظت در محلول خاك و فراهمي آن است. در اين پژوهش سرعت آزاد شدن روي در خاك هاي آلوده استان اصفهان با استفاده از محلول هاي اسيد سيتريك، اسيد اگزاليك و اسيد ماليك 0.01 مولار در دامنه 2 تا 504 ساعت و ارتباط آن با ويژگي هاي خاك مطالعه شد. نتايج نشان داد اسيد هاي آلي با وزن مولكولي كم قادر به آزاد سازي روي در خاك هاي آلوده بودند. ترتيب روي آزاد شده توسط اين اسيدها به صورت اسيد سيتريك> اسيد اگزاليك> اسيد ماليك بود. دامنه تغييرات روي آزاد شده در محلول هاي اسيد سيتريك، اسيد اگزاليك و اسيد ماليك به ترتيب 21173-38.9، 26761 - 25.2 و 20650 - 25.5 ميلي گرم بر كيلوگرم خاك بود. روي آزاد شده در محلول اسيد سيتريك بيشتر از دو اسيد ديگر بود. براساس ضرايب تشخيص و خطاي استاندارد براورد معادلات سينتيكي، آزاد شدن روي در خاك ها و محلول هر سه اسيد به وسيله معادلات مرتبه يك، الوويچ ساده، انتشار پارابوليكي و تابع تواني توصيف شد. نتايج بررسي همبستگي نشان داد، ويژگي هاي آزاد شدن روي با شاخص هاي قابليت استفاده روي همبستگي معني داري در سطح پنج درصد داشت. برازش مدل رگرسيون چندمتغيره نشان داد كه كربنات كلسيم، ph و ec بر روي آزاد شده پس از 504 ساعت اثر دارند.

The rate of metal transfer from the solid phase to solution is an important factor governing their concentration in the soil solution and its availability. In this research, the release rate of Zn in contaminated soils from Isfahan was studied using solutions citric acid, oxalic acid and malic acid 0/01 M during the period of 2 - 504 hours and its relationship with soil characteristics was investigated. The results showed that low molecular weight organic acids could release Zn in the contaminated soils. The Zn released by acids was in the order citric acid> oxalic acid> malic acid. Variation range of Zn released a solution of citric acid, oxalic acid and malic acid, which was 38/9 -21173, 25/2 - 26761 and 25/5 – 20650 mg/kg of soil. Zn released in citric acid solution was higher than that of the two acids. Based on the determination coefficient and standard error estimates done by the kinetic equations, the release of Zn of the contaminated soils and three acid solution was described by the first order equation, elovich, parabolic diffusion and power function, with a high coefficient of determination and a low standard error. Correlation results showed that for the Zn release with the index of Zn usability, there was a significant correlation at 5% level. Showed Multivariate regression model showed that Calcium carbonate, pH and EC affected characteristics of Zn desorption.