پديد آورندگان :
شيرمحمدي مرتضي دانشگاه شهركرد - دانشكده كشاورزي - گروه خاكشناسي , كياني شهرام دانشگاه شهركرد - دانشكده كشاورزي - گروه خاكشناسي , حسين پور عليرضا دانشگاه شهركرد - دانشكده كشاورزي - گروه خاكشناسي
كليدواژه :
خاكدانه‌هاي ريز و درشت , فسفر قابل استفاده , خاك‌هاي آهكي , عصاره‌گيري متوالي
چكيده فارسي :
شناخت توزيع شكل هاي مختلف فسفر در خاكدانه ها به منظور ارزيابي خطر هدرروي فسفر از طريق رواناب و آبشويي از زمين هاي كشاورزي داراي اهميت است. در اين مطالعه اثر اندازه خاكدانه بر قابليت استفاده و اجزاء فسفر در 10 نمونه خاك آهكي تعيين شد. بدين منظور با استفاده از روش الك خشك خاكدانه هاي ريز (كوچك تر از 0.25 ميلي متر) و خاكدانه هاي درشت (بزرگ تر از 0.25 ميلي متر) جدا شدند. فسفر قابل استفاده به روش اولسن، فسفر كل، فسفر آلي و اجزاء فسفر معدني در خاكدانه هاي ريز، درشت و خاك ها تعيين شدند. اجزاء فسفر معدني به صورت عصاره گيري متوالي به شش شكل شامل: دي كلسيم فسفات، اكتا كلسيم فسفات، آپاتايت، فسفر پيوند شده با آلومينيوم، فسفر پيوند شده با آهن و فسفر حبس شده در درون اكسيدهاي آهن تفكيك شد. نتايج نشان داد مقادير فسفر قابل استفاده، دي كلسيم فسفات، اكتا كلسيم فسفات، آپاتايت، فسفر آلي، فسفر پيوند شده با آلومينيوم، فسفر پيوند شده با آهن، فسفر حبس شده درون اكسيدهاي آهن و فسفر كل به ترتيب در70، 60، 40، 40، 60، 70، 60، 50 و 70 درصد خاك ها، در خاكدانه هاي ريز به صورت معني دار بيشتر از خاكدانه هاي درشت بود. در نهايت مي توان گفت، با افزايش مقدار فسفر، به ويژه در خاكدانه هايريز امكان از دست رفتن فسفر از طريق فرسايش افزايش مي يابد.
چكيده لاتين :
Understanding the distribution of different P forms in soil aggregate fractions is important in evaluating the risk of P
run-off and leaching in the agricultural soils. The objective of the present research was to determine the effect of
aggregate size on soil phosphorus availability and fractionation in 10 calcareous soils. Micro aggregate (< 0.25 mm),
macro aggregate (> 0.25 mm) and whole soil were separated by dry sieving. Olsen P, total P, organic P, and inorganic P
fractions in micro aggregate, macro aggregate, and whole soil were determined. Soil inorganic P fraction was
determined by a sequential extraction procedure including: dicalcium phosphate (Ca2-P), octa calcium phosphate (Ca8-
P), apatite (Ca10-P), P absorbed by Al oxide (Al-P), P absorbed by Fe oxide (Fe-P) and P incorporated in to Fe oxide
(O-P). The results showed that the amounts of (Olsen P), (Ca2-P), (Ca8-P), (Ca10-P), (Organic P), (Al-P), (Fe-P), (O-P)
and (Total P) in 70, 60, 40, 40, 60, 70, 60, 50 and 70 percent of soils, respectively, in the micro aggregates were
significantly higher than those of the macro ones. Finally, by increasing the P content, particularly the smaller sized
aggregates, it was likely that the eroded material would favor greater P loss.
