محمد اديب، بنيان‌گذار اداره فرهنگ قاين

آموزش در هر جامعه‌اي چندين نقش كليدي ايفا مي‌كند از يك سو ميراث فرهنگي را زنده نگه مي‌دارد و سبب انتقال آن مي‌شود از سوي ديگر مي‌تواند عمل تغيير و تحول باشد. آموزش مي‌تواند با گزينش و جهت دهي استعدادها براي آينده زمينه‌سازي كند. با توجه به نقش محوري آموزش، كساني كه در عرصه‌ي آموزشي و تحقق كاركردهاي نظام آموزشي فعاليت مي‌كنند، از جايگاه ويژه‌اي در انتقال و حفظ ميراث فرهنگي و تغييرپذيري اجتماعي برخوردارند. مقاله پيش رو به بررسي نقش يكي از فعالان عرصه‌ي آموزش به نام محمداديب اختصاص دارد. او در نوجواني در مدرسه علميه جعفريه قاين به مطالعه علوم ادبي فارسي و عربي معمول زمان خود پرداخت و با تيزهوشي خاصي كه داشت، خوشه چيني از خرمن دانش علماي اين منطقه را سرلوحه كار خود قرار داد. وي با قريحه و استعدادي كه داشت با همكاري ديگر معلمان، زماني هدايت نسل جوان منطقه را آغاز كرد كه تا آن زمان كسب علم و دانش فراگير نشده بود. اديب كه از او به عنوان بنيان گذار اداره فرهنگ قاين ياد مي شود، در زمان تصدي مسئوليت اين اداره، با چالش بزرگي چون تخريب مدرسه طلاب روبه رو شد. وي از معدود كساني بود كه از طرف وزارت معارف، اوقاف و صنايع مستظرفه به دريافت نشان درجه دو علمي نايل گرديد. ثمره سال ها خدمات آموزشي اديب، انديشمنداني فرهيخته بودند كه هر كدام از آنها در جايگاه خود، نامي از خويش بر جاي گذاشتند. اين پژوهش مي كوشد تا جايگاه محمد اديب را در نظام آموزش و پرورش قاين را مورد واكاوي قرار دهد.