برآورد فرسايش خاك با استفاده از مدل RUSLE و شناسايي مؤثرترين عامل آن در حوضه آبخيز دهكهان (جنوب كرمان)

خاك يكي از مهم ترين عوامل توليد است كه در زندگي اقتصادي و اجتماعي انسان تأثير بسيار دارد .سطح زمين عموماً به وسيله خاك و ديگر نهشته هاي سطحي پوشيده شده است . فرسايش خاك يكي از مهمترين مسائل و مشكلاتي است كه امروزه با آن مواجه هستيم . بهره برداري هاي روز افزون و عدم مديريت صحيح انسان بر محيط طبيعي تأثير زيادي بر تشديد روند تخريب و فرسايش خاك دارد. در اين تحقيق با تحليل پارامترهاي مؤثر فرسايش و توليد رسوب در حوضه ي آبخيز دهكهان با مساحت 9923.2 هكتار در جنوب استان كرمان مورد مطالعه قرار گرفت. در اين تحقيق ضمن بررسي هاي ميداني، اطلاعات جغرافيايي (GIS)اسناد و مدارك مختلف از جمله نقشه هاي توپوگرافي، زمين شناسي، پوشش گياهي، آمارهاي مختلف مربوط به ايستگاه هاي باران سنجي و همچنين تصاوير ماهواره اي به عنوان ابزار تحقيق مورد استفاده قرار گرفت.. برآورد ميزان فرسايش در محدوده مطالعاتي از مدل تجديد نظر شده ي جهاني فرسايش خاك (RUSLE) در محيط نرم افزار آرك جي آي اس انجام گرديد. با بررسي عوامل مؤثر در اين مدل، كه شامل فاكتور فرسايندگي باران، فاكتور فرسايش پذيري خاك، فاكتور توپوگرافي و پوشش گياهي مي باشد، ميزان فرسايش حوضه برآورد شده است. بر اين اساس ميزان فرسايش ساليانه خاك در كل محدوده مطالعاتي از 67 تن در هكتار در سال برآورد شده است. نتايج اين تحقيق همچنين نشان بيشترين تأثير را در برآورد فرسايش، فاكتور توپوگرافي با بالاترين مقدار ضريب تبيين 92.6 داشته است. اين تحقيق، مؤثر بودن فناوري هاي RUSLE فرسايش سالانه خاك توسط مدلنوين سيستم اطلاعات جغرافيايي و سنجش از دور را براي تخمين كمي مقادير فرسايش خاك تأييد مي كند. خاك يكي ازمهم‌ترين عوامل توليد است كه درزندگي اقتصادي واجتماعي انسان تأثيربسيار دارد. سطح زمين عموماًبه‌وسيله خاك وديگرنهشته‌هاي سطحي پوشيده شده است.فرسايش خاك يكي ازمهم‌ترين مسائل ومشكلاتي است كه امروزه باآن مواجه هستيم. بهره‌برداري‌هاي روزافزون وعدم مديريت صحيح انسان برمحيط طبيعي تأثيرزيادي بر تشديد روند تخريب وفرسايش خاك دارد.دراين تحقيق تحليل پارامترهاي مؤثرفرسايش وتوليدرسوب درحوضه‌ي آبخيزدهكهان بامساحت 9923.2هكتار درجنوب استان كرمان با استفاده از مدل تجديدنظر شده ي جهاني فرسايش خاك (RUSLE) موردمطالعه قرارگرفت. داده ها و ابزارهاي به‌كاررفته در تحقيق شامل داده هاي ايستگاه هاي هواشناسي، مدل رقومي ارتفاع (DEM)، تصاوير ماهواره اي لندست2015، سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) و سنجش‌ازدور (RS) مي باشد. بابررسي عوامل مؤثردراين مدل،كه شامل فاكتورفرسايندگي باران،فاكتور فرسايش‌پذيري خاك،فاكتورتوپوگرافي وپوشش گياهي مي‌باشد،هدف از تحقيق حاضر برآورد ميزان فرسايش سالانه خاك در منطقه‌ي موردمطالعه مي‌باشد. براين اساس ميزان فرسايش ساليانه خاك دركل محدوده مطالعاتي از 50تن درهكتاردرسال برآوردشده است.نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد بيشترين تأثيررادربرآوردفرسايش سالانه خاك توسط مدل RUSLE،فاكتورتوپوگرافي با بالاترين مقدارضريب تبيين96/. داشته است.اين تحقيق،مؤثربودن فناوري‌هاي نوين سيستم اطلاعات جغرافيايي وسنجش‌ازدوررابراي تخمين كمي مقاديرفرسايش خاك تأييدمي‌كند.