بررسي و رتبه بندي عوامل مديريتي تخريب زمين و بيابان زائي دشت سيستان

مفهوم بيابانزائي به از دست دادن خدمات اكوسيستم بدليل تاثير آشفتگي هاي انساني و يا تغييرات اقليمي در اكوسيستم هاي مناطق خشك مرتبط است. بيابان زايي بسته به پيشران و شرايط جغرافيايي، مي تواند باعث تغييرات قهقرائي عمدتا پايدار در اكوسيستم گردد. مهار اين پديده مستلزم شناخت علل پيشراني آن است. اين مقاله به بررسي نيروهاي مديريتي موثر بر بيابان زائي دردشت سيستان مي پردازد. به منظور انجام اين پژوهش از طريق منابع علمي مرتبط، پرسش نامه و گروه تخصصي از كارشناسان مرتبط طي دو مرحله به كارگيري روش دلفي ليستي از عوامل پيشران مديريتي تهيه شده سپس عوامل كانديد در 8 معيار گروه بندي و در انتها با ابزار پرسش نامه كه روايي و پايايي آن مورد تاييد اساتيد بوده، مورد قضاوت كارشناسان قرار گرفته در پايان با استفاده از روش هاي آماري و فرايند تحليل سلسله مراتبي (AHP) رتبه بندي گرديده است. نتايج حاصل از تحليل آماري با استفاده از نرم افزار SPSS19 نشان داد كه معيارهاي پيشران مديريتي موثر بر بيابانزايي و تخريب زمين به ترتيب مديريت بيابان (33.47%)، مديريت اجراي قوانين و حقوق داخلي زيست محيطي (15.43%)، مديريت مطالعات و دانش علمي مرتبط (13.76%)، مديريت كشت و كار متناسب (10.81%)، مديريت خاك و زمين (8%)، مديريت دانش بومي و فرهنگي (6.6%)، مديريت آب (6.1%) و مديريت مسائل مربوط به دام در منطقه (5.81%) مي باشند. در بين 72 عامل كانديد، 46 عامل با كسب بيش از 60 درصد نمره و اتفاق نظر پاسخگويان از بقيه تاثير گزارتر بودند كه با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي (AHP) رتبه بندي شدند. مهمترين عوامل مديريتي موثر بر تخريب زمين و بيابانزائي دشت سيستان به ترتيب رتبه: فقدان مديريت جامع حوزه آبريز در برنامه ريزي ها، مربوط به معيار دانش و شناخت؛ تنها بودن منابع طبيعي در كار مقابله با بيابانزايي، مربوط به معيار مديريت بيابان؛ عدم تخصيص حق آبه زيست محيطي از منابع آب موجود، مربوط به معيار مديريت آب؛ ناهماهنگي ادارات مرتبط با مهار بيابانزايي و فقدان طرح كلان و جامع بيابانزدايي،هر دو مربوط به معيار مديريت بيابان مي باشند.