آثار تغيير در نرخ موثر ماليات بر بودجه عمومي، توليد ملي و رفاه با استفاده از مدل تعادل عمومي

Effects of Change in Effective Tax Rate on Public Budget, GNP and Welfare Using General Equilibrium Model

بررسي بودجه عمومي كشور نشان دهنده ضرورت افزايش سهم درآمدهاي مالياتي در تامين منابع عمومي است. افزايش ماليات‌ها بر منابع و مصارف بودجه عمومي، gnp و رفاه اجتماعي موثر خواهد بود. در اين تحقيق ضمن معرفي يك مدل تعادل عمومي (cge) مناسب براي تحليل سياست‌هاي مالي ايران، آثار افزايش سه گروه اصلي مالياتي شامل؛ ماليات بر محصول، ماليات بر واردات و ماليات بر درآمد خانوارها و نيز افزايش همزمان هرسه نوع ماليات مذكور (در قالب سه سناريوي منفرد و يك سناريوي مركب) در نرم افزار gams بررسي شده است. مقايسه نتايج سناريوهاي منفرد نشان مي‌دهد بيشترين ميزان تاثيرات مربوط به افزايش 10 درصدي ماليات بر محصول است كه منابع و مصارف عمومي را 88/ 0 و 79/ 0 درصد افزايش و كسري بودجه و رفاه را تا 04/ 14 و 58/ 1 درصد كاهش مي‌دهد. اما در مجموع بهترين نتايج از اجراي سناريوي مركب با كاهش 74/ 19 درصدي كسري بودجه متاثر از افزايش 26/ 1 و 13/ 1 درصدي منابع و مصارف عمومي در كنار صرفاً كاهش 14/ 0 درصدي رفاه حاصل مي‌شود، كه به عنوان سناريوي برگزيده جهت اجرا توصيه مي‌گردد. ضمناً، به دليل گستره محدود پايه‌هاي مالياتي در تمام سناريوها تغييرات gnp منفي و ناچيز به دست آمده است.

Review of the public budget indicates the necessity of an increase in the share of Tax Revenues in the provision of Public Resources. Increasing taxes influence Public Resources and Expenditures, GNP and Welfare. In this research, while a general equilibrium model for analyzing Iran financial issues has been introduced, by using mentioned CGE model through GAMS effects of increase in three main groups of taxes including: Excises, Tariffs and Income Taxes, and also all these taxes together (in form of three single scenarios and one combined scenario) on the economy, have been investigated. Reviewing results of single scenarios shows that the maximum effects occurred caused by 10 percent increase in effective excise rate, which raise public resources and expenditures 0/88 and 0/79 percent and decline budget deficit and welfare 14/04 and 1/58 percent. But, the best result overally obtained from the combined scenario with 19/74 percent fall in budget deficit due to 1/26 and 1/13 percent potential raise in public resources and expenditures along with only 0/14 percent decrease in welfare, which recommended as the preferred scenario for implementation. While, changes in GNP because of restricted tax bases in all scenarios obtained negative and negligible.