بررسي تغييرات جوانه‌زني بذر خردل وحشي (Sinapis arvensis) طي استراتيفيكاسيون سرد

Investigation of seed germination of wild mustard (Sinapis arvensis) during cold stratification

به‌منظور بررسي تغييرات دماي كاردينال جوانه‌زني بذر خردل وحشي طي رفع كمون، آزمايشي به‌صورت اسپليت پلات در قالب طرح كاملا تصادفي با سه تكرار در آزمايشگاه تحقيقات بذر دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان در سال 1396 انجام شد. عامل اصلي، دماهاي مختلف (5، 10، 15، 20، 25 و 30 درجه سانتي‌گراد) و عامل فرعي دوره‌هاي مختلف سرمادهي (0، 2، 4، 6 و 8 روز در دماي 5 درجه سانتي‌گراد) بود. براي توصيف واكنش سرعت جوانه‌زني به دما، از تابع دندان مانند استفاده شد. براي دهك‌هاي مختلف جوانه‌زني، دماي پايه از 9/ 2 تا 4/ 3 درجه سانتي‌گراد در بذرهاي شاهد به 5 /1 تا 8/ 1 درجه سانتي‌گراد در تيمار 4 روز سرمادهي كاهش يافت؛ دماي سقف در بذرهاي شاهد، 25 درجه سانتي‌گراد بود و به 9/ 29 تا 9 /32 درجه سانتي‌گراد مربوط به تيمار 6 روز سرمادهي افزايش يافت؛ با توجه به تغييرات دماي كاردينال، كمون فيزيولوژيك خردل وحشي از نوع غير عميق تيپ يك مي‌باشد. بذرهاي داراي كمون ابتدا در دماهاي پايين بيشترين جوانه‌زني داشته و با خروج از حالت كمون در دماهاي بالا هم جوانه مي‌زنند و دامنه دمايي جوانه‌زني افزايش مي‌يابد. پارامترهاي تخميني در اين مطالعه مي‌تواند در مدل‌هاي شبيه‌سازي بانك بذر و براي مطالعات بعدي در مورد بيولوژي و اكولوژي خردل وحشي مفيد باشد.

In order to investigate the variation in cardinal temperature of wild mustard seed germination during the removal of dormancy, a split plot experiment based on a completely randomized design with three replications was conducted at Seed Research Laboratory of Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources in 2017. The main factor was different temperatures (5, 10, 15, 20, 25 and 30 °C) and different periods of chilling (0, 2, 4, 6 and 8 days at 5 °C) were assigned as the sub-factor. To describe the response of germination rate to temperature, a dent function was used. For different germination stages, the base temperature decreased from 2.9 to 3.4 °C in control seeds to 1.5 to 1.8 °C in 4 days chilling. Ceilings temperature in control seeds was 25 °C, which increased to 29.9 to 32.9 °C as a result of 6 chilling for 6 days. Due to cardinal temperature changes, the physiological dormancy of wild mustard is of type I. Dormant seeds originally have the highest germination at low temperatures, and they germinate at high temperatures after elimination of dormancy. Also, the germination temperature range increases. Estimated parameters in this study can be useful in seed bank simulation models and for further studies on wild mustard biology and ecology.