برآورد مدل مخارج آموزشي خانوار با استفاده از داده‌هاي سانسور شده

Estimation of Household Educational Expenditure Model Using Censored Data

امروزه، مخارج آموزشي به عنوان نوعي سرمايه‌گذاري تلقي مي‌شود كه مي‌تواند منجر به افزايش درآمد گردد. با توجه به اين موارد، هدف از اين مطالعه، بررسي عوامل موثر بر ميزان مخارج آموزشي در سطح خرد (خانوار) در اقتصاد ايران است. به اين منظور، مولفه‌هاي موثر بر ميزان مخارج آموزشي در چهار گروه (ويژگي‌هاي خانوار، ويژگي‌هاي سرپرست، ويژگي‌هاي مادر و ويژگي‌هاي فرزند) طبقه‌بندي شده و در قالب يك مدل توبيت سانسورشده براي داده‌هاي بودجه خانوار سال 1395 مورد آزمون واقع شده است. دليل استفاده از مدل سانسورشده، گزارش شدن مخارج آموزشي معادل صفر براي برخي خانوارها (با وجود داشتن فرزند محصل) است. نتايج مطالعه نشان مي‌دهد كه سكونت در نقاط شهري و جنسيت دختر، دو عاملي است كه به صورت زمينه‌اي موجب افزايش مخارج آموزشي خانوار مي‌گردد. انتظار بازدهي بالاتر سرمايهگذاري آموزشي روي دختران، نگرش نيروي كار بالقوه نسبت به فرزندان (به‌ويژه پسران) در مناطق روستايي و بالاتر بودن قيمت آموزش در مناطق شهري مجموع عواملي است كه منجر به اين نتايج مي‌شود. همچنين با توجه به آنكه سرپرستي خانوار در ايران به طور سنتي برعهده مردان بوده و ميانگين درآمد آنان از زنان بالاتر است، جنسيت سرپرست خانوار نيز از مهمترين مولفه‌هاي تعيين‌كننده مخارج آموزشي است. در نهايت، بررسي ويژگي‌هاي سرپرست و مادر خانوار نيز نشان مي‌دهد كه انتقال سرمايه مادي خانوار به فرزندان بيشتر از طرف سرپرست (اثر بيشتر درآمد سرپرست نسبت به درآمد مادر) و در مقابل انتقال سرمايه انساني خانوار به فرزندان بيشتر از طرف مادر (اثر بيشتر تحصيلات مادر نسبت به تحصيلات سرپرست) صورت مي‌گيرد.

The purpose of this paper is to investigate the determinant of educational cost in micro level (I.e. household). These determinants are categorized in four levels: household characteristics, child characteristics, head characteristics and mother characteristics. The effect of each one is estimated thorough a censored Tobit model for 2016 Iran household survey. The reason of model selection is for reporting zero cost in some cases. The result shows that urban residency and having girl child (versus boy) are context factors that increase expenditure on education. Sexuality of household head is the other important can increase income of family and so the educational costs. an‎d finally, analyzing mother and head of the family shows that transition of financial capital to child is take place dominantly thorough head (greater effect of head income than mother income) and versus the transition of human capital to child is take place dominantly thorough head (greater effect of mother literacy than head literacy).