تحليلي بر پذيرش اجتماعي تأمين آب جهت خودكفايي گندم تا افق 1404 جمهوري اسلامي ايران

در شرايط منابع آبي كشور، برقراري تناسب بين امنيت غذايي متكي بر توليد داخل و امنيت آبي به عنوان دو مؤلفه‌‌ي اساسي امنيت ملي و پذيرش اجتماعي آن، از الزامات مشروعيت و مقبوليت سياست‌ها در چارچوب ارتقاي حكمروايي آب و كشاورزي تلقي ‌‌مي‌‌گردد. هدف اين مقاله كه منعكس‌كننده بخشي از يك آينده‌پژوهي يكپارچه است به دنبال پاسخ به چگونگي پذيرش دلايل ناظر بر تأمين آب براي خودكفايي گندم تا 1404 از سوي ذي‌نفعان اصلي هست. بر اساس اطلاعات NETWAT مصرف آب توليد ملي گندم برآورد شده سپس بنا به نتايج كارگاه، معيارهاي تأييد و رد تأمين آب براي خودكفايي گندم در قالب سيزده متغير استخراج گرديد. پرسشنامه‌اي با طيف ليكرت 5 گزينه‌‌اي و پس از ارزيابي روايي توسط كارشناسان و برآورد آلفاي كرونباخ 0.704 در سطح 0.05 ميان 47 نفر از خبرگان بخش كشاورزي و آب توزيع شد كه با روش نمونه‌گيري خوشه‌‌اي و هدف‌مند انتخاب شدند. فرضيه پايين بودن ميزان پذيرش µi با استفاده از آزمون t ي كطرفه در سطح معناداري 05 / 0 مورد آزمون قرار گرفت. نتايج حاكي است بر اساس ديدگاه خبرگان كشاورزي و آب با توجه به برآورد آب مجازي )حداكثر 1/ 18 ميليارد مترمكعب در 4/ 2 ميليون هكتار اراضي گندم آبي(؛ تأمين آب جهت خودكفايي گندم تا 1404 با شرط ارتقاي بهر هوري جامع آب و دلايل ذيل، قابل پذيرش است: 1- جايگاه منحصرب هفرد گندم در سبد غذايي جامعه، 2- نياز آبي كمتر گندم نسبت به اغلب محصولات زراعي، 3- تأثير توليد داخلي گندم در امنيت غذايي از جهت دسترسي فيزيكي، 4- ارتقاي ظرفيت اقتصاد ملي، 5- حفظ ظرفيت اشتغال كشاورزي خصوصا در مناطق روستايي، 6- حفظ امنيت ملي.