بررسي عوامل زمينه اي و علل مؤثر بر طلاق: يك تحليل اكتشافي

Assessment of induceing factors on divorce: An exploration Analysis

زمينه: طلاق يك پديده اجتماعي، با پيامدهاي منفي اجتماعي- اقتصادي و روانشناختي است. نرخ طلاق در سال­هاي اخير در بسياري از كشورها و از جمله در كشور ما افزايش چشمگيري يافته است. بررسي علل طلاق مي­ تواند به عنوان نخستين گام در جهت پيشگيري از اين واقعه آسيب­ زا باشد. هدف: اين پژوهش با هدف بررسي عوامل زمينه­ اي و علل مؤثر بر طلاق از ديدگاه متقاضيان طلاق انجام گرفت. روش: جامعه­ آماري اين پژوهش، مراجعه ­كنندگان به دو مجتمع قضايي خانواده در شهر تهران و يك مجتمع در شهر يزد بودند. گروه نمونه شامل 314 نفرند كه به روش نمونه ­گيري در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه (فهرست مشكلات زناشويي) محقق ساخته است كه شامل اطلاعات جمعيت شناختي و 28 سؤال بر اساس مشكلات شايع بين همسران است. روش آماري پژوهش حاضر، استفاده از آماره­ هاي توصيفي و دسته­ بندي عوامل طلاق بر اساس تحليل عاملي بود. يافته­ ها: اكثريت متقاضيان طلاق را زنان تشكيل مي‌دهند. بيش از نيمي از افراد، دوره نامزدي نداشته‌اند؛ بيش از 65 درصد پيش از ازدواج درباره‌ي همسرشان تحقيق نكرده‌ بودند؛ حدود 30 درصد عليرغم مخالفت والدينشان مبادرت به ازدواج كرده‌ بودند؛ بيش از 55 درصد كمتر از 5 سال زندگي مشترك داشتند و فقط 16 درصد براي حل مشكلاتشان از ديگران كمك خواسته‌ بودند. همچنين به منظور كشف و دسته‌بندي اين دلايل، از تحليل عاملي اكتشافي استفاده شد. نتايج نشان داد كه همه دلايل طلاق را مي‌توان در سه عامل پيش از ازدواج، در حين ازدواج، و دوره‌ي پاياني زندگي مشترك دسته­ بندي نمود.اين سه عامل عبارتند از: اول عامل علاقه به خانواده؛ دوم: عامل رضايت جنسي، دغدغه تكرارازدواج ؛ سوم: ازدواج تحميلي، مدت ازدواج. نتيجه­ گيري: مي ­توان گفت كه فقدان آگاهي‌هاي مناسب از ازدواج و نيز عدم مهارت كافي در تنظيم روابط زناشويي منجر به ايجاد مشكلات جدي و شرايط نامساعد زندگي مي‌گردد. نتايج اين پژوهش مي‌تواند با توجه به مهمترين دلايل طلاق، راهكارهايي را براي تدوين برنامه‌هاي آموزشي براي همه زوج ها مخصوصاً زوج­ هاي جوان فراهم نمايد

Background: Divorce is considered as a event with social – economic and psychological consequences. In the recent years, the rate of divorce increased in many countries and in our country. Studying the reasons of divorce is the first step for prevention of this pathological events. Aims: the aim of current research was investigating the factors and causes of divorce from point of couple’s view that had referred to judicial courts. Mothod: The sample contained 314 persons who were selected according to the convenience sampling procedure. The questionnaire contained demographic and checklist of marital problems of couples with 28 items was made by authors of this article. The method was descriptive and classifying the problems with factor analysis. Reaults: women were the majority of divorce requesting; more than half of the persons had not the candidate period; more than %65 of persons had not any investigation about their spouses before marriage. About %30 of persons married in spite of disagreement of their parents. More than %55 of persons had lived together less than 5 years; only %16 of couples had sought help from other for solving their marital problems. For classifying divorce factors, exploratory factor analysis revealed 3 factors as follows: First, interesting to family; second, sexual satisfaction-preoccupation with new marriage in future; third, imposed marriage-duration of marriage. Conclusion: The results showed that lacking enough information necessary for marriage in couples and lacking marital skills for managing marital relationship, may cause important problems and maladaptive situation of living for couples. Finding of this research can be useful for giving guidance for especially new married couples, and all spouses.