بررسي زمين‌شيمي فلزات سنگين و هيدروكربن‌هاي نفتي كل (TPH) در ذرات گرد و غبار شهر آبادان

هدف از اين مطالعه بررسي آلودگي فلزات سنگين و هيدروكربن هاي نفتي كل غبار خيابان، شهرستان آبادان در استان خوزستان است. براي تحقق اين هـدف، ضـريب غـني شدگي، شاخص زمـين انباشت و شاخـص خـطر بالقوه بوم ‌شناختي فلزات محاسبه شده است. از روش هاي آماري چند متغيره، ضريب همبستگي اسپيرمن و تحليل مولفه اصليPrincipal) Component Analysis) نيز براي تعيين همبستگي و منشاء فلزات استفاده شده است. تعداد 20 نمونه غبار از سطح خيابان هاي شهر آبادان به صورت سيستماتيك برداشته شد و غلظت فلزات سنگين و هيدروكربن هاي نفتي كل به ترتيب با استفاده از روش تجزيه اي طيف سنجي نشرنوري پلاسماي جفت شده القايي (Inductively Coupled Plasma Optical Emission Spectrometry) و كروماتوگرافي گازي مجهز به آشكارساز يونيزاسيون شعله اي (Gas ChromatographyFlame Ionization Detection) اندازه گيري شد. نتايج نشان داد كه غلظت عناصر از روند زير تبعيت مي كند: Fe ; Mn ; Zn ; Cr Cu ; Pb ; Ni ; V ; Co ; As ; Mo ; Ag ; Cd. نتايج حاصل از محاسبه ضريب غني شدگي نشان مي دهد كه بيش تر عـناصر در بسـياري از ايستگاه هاي نمونه برداري غني شدگي قابل ملاحظه دارند. شاخص زمين انباشت بيش تر عناصر در ايستگاه quot;گيت 13 quot; بالاتر است و نشانگر آلودگي بالاي اين ايستگاه است. بر اساس نتايج حاصل از تحليل مولفه اصلي، منشاء عناصر نيكل، كبالت و كروم بيش تر زمين زاد و در ارتباط با تركيب زمين شيميايي محيط طبيعي است در حالي كه ساير عناصر داراي منشا انساني هستند. نتايج به دست آمده از محاسبه ضريب غني شدگي و ضريب زمين انباشت اين نتايج را تائيد مي كند. بيشينه غلظت هيدروكربن هاي نفتي كل در ايستگاه «چهارراه لين يك» مشاهده شد. منشأ اصلي هيدروكربن هاي نفتي كل در اين منطقه مي تواند ناشي از وسايل نقليه و فعاليت پالايشگاه باشد.