هيدروژئوشيمي، منشاء و روند تغييرات تركيب آب چاه‌هاي‌گازدار منطقه همه‌كسي (همدان)

آب تعدادي از چاه هاي كشاورزي استان همدان (از جمله در پيرامون روستاي همه كسي)، داراي جوششي از گاز بوده و مزه ترش، گس و سوزنده دارد. شناسايي منشاء و روند تغيير تركيب آن، براي برنامه ريزي و ادامه يِ استفاده از آن مهم مي‌باشد. لذا در اين پژوهش، منشاء ناهنجاري و روند تغيير تركيب آن مورد ارزيابي قرار گرفته است. به همين منظور، تعداد شش حلقه چاه آب گازدار شناسايي و هدايت الكتريكي آب آن ها، 15 مرتبه در طي سه سال (هر سال پنج بار) اندازه گيري گرديد و روند تغييرات آن توسط نرم‌افزار SPSS مورد بررسي قرار گرفت. علاوه بر اين، از هر چاه يك نمونه‌‌ آب برداشت و براي تعيين مقادير قليائيت كل، هدايت الكتريكي، كاتيون ها و آنيون ها مورد تجزيه قرار گرفت. سپس شاخص هاي شيميايي آن محاسبه و به كمك دياگرام‌هاي مختلف مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه آب تمامي چاه ها، جزو آب هاي تازه، كم عمق و از تيپ CaMgHCO3 مي باشد. در اين آب‌ها، غلظت دي اكسيدكربن محلول به بيش از 1000 ميلي گرم بر ليتر مي رسد. بنابراين، نا هنجاري شيميايي آب چاه ها، ناشي از واكنش بين آب و سنگ مخزن و دخالت سيالات گرمابي گازدار است. بخشي از سنگ مخزن از آهك و بخش ديگر آن از رسوبات مارني و تبخيري (مربوط به محيط هاي كولابي) تشكيل شده است. بررسي آماري روند تغيبرات تركيب آب چاه ها، نشان مي دهد كه مقدار هدايت الكتريكي آن ها بطور معني داري با گذشت زمـان كاهـش مي يابد كه اولا مهر تائيدي بر دخالت سيالات گرمابي در واكنش آبسنگ است و ثانيا اميدي براي بهتر شدن كيفيت آب چاه هاي كشاورزي در آتي مي باشد.