تبيين نقش طرحواره‌هاي ذهني مكاني- اجتماعي در احساس آرامش ساكنين حاشيه سبز بزرگراه‌هاي درون‌شهري (نمونه موردي: بزرگراه مدرس)

Relationship between Social-Spatial Mental Schema and Observers' Tranquility in Urban Green Highways (Case Study: Modarres Highways)

آرامش رواني از جمله عواملي مهم در برنامه­ريزي­هاي يك طراحي مطلوب مي­باشد. توجه به مولفه­هاي تاثيرگذار در آرامش رواني بزرگراه شهري مانند ايجاد عواملي چون وجود جداره سبز، ميزان بالا بودن امنيت در محل، ميزان اعتماد به همسايگان و .... مي تواند از اهميت بالايي برخوردار باشد. شكل­گيري طرحواره­هاي مكاني و اجتماعي همگرا در ذهن شهروندان يكي از اصلي­ترين عوامل ايجاد آرامش رواني ساكنين حاشيه بزرگراه مي باشد. هدف اين مقاله بررسي عوامل و مولفه­هاي موثر بر ايجاد آرامش رواني از طريق همگرا ساختن طرحواره­هاي مكاني و اجتماعي است. روش تحقيق پژوهش شامل روش­هاي توصيفي- تحليلي و پيمايشي است. جامعه اماري ساكنين محلات متصل به حاشيه بزرگراه مدرس مي­باشد. تكنيك­هاي تحليل شامل تحليل آماري توصيفي و استنباطي است. يافته­هاي پژوهش نشان مي­دهد، در طرحي بزرگراه­هاي درون شهري توجه به طرحواره هاي مكاني- اجتماعي يكي از اصلي ترين مولفه هاي براي ايجاد محيط هايي ارامش بخش براي ساكنين بافت ها و محلات متصل به بزرگراه است. ولي آرامش الزما منجر به تشكيل طرحواره هاي همگرا و تقويت كننده در ذهن و روان ساكنين نمي­گردد. سن و جنسيت تاثير آنچناني بر نحوه و نوع طرحواره­هاي ذهني مكاني- اجتماعي در طراحي بزرگراه­هاي درون شهري ندارند و افرادي كه داراي تحصيلات بالاتري هستند مي توانند بهتر محيط را درك كنند.

The aim of this article is to investigate the relationship between the observers’ tranquility and creating mental schemas in the corridor of the green urban highway. Tranquility is the one that can cause memories and sense of belonging by locating in mind. Being unique and criterion cause quick images to remain in minds and these elements cause the space to become an indicator of spatial identity. To become a tranquiller and memorable space and to remain in minds some schemes should be created in minds and this is the fundamental condition. Furthermore, the space should have a definite and unique identity. Statistical analysis included descriptive and inferential techniques. The findings show that, in designing the urban highways paying attention to spatial-social schemas is one of the main components for generating tranquil of highway margin by criteria. According to the results of the analysis of experimental findings, it seems that considering spatial-social schemes are one of the main components of creating a reliable and tranquil environment for bystanders who visit routes such as highways. According to the results of this study, there is a linear relationship and a high correlation between tranquility and creating mental spatial and social schemes. It means to make a space tranquil and memorable some schemes should be created in minds to make the space effective and persistent. Several sequences and focus points in the special parts can lead us to have a convergence mental schema.